Czajków - mała gmina, wielka duchem
Miejscowość Czajków na południu Wielkopolski, choć niewielka, nieustannie tętni życiem. Mimo skromnych zasobów i małej społeczności, mieszkańcy znajdują sposób na aktywne spędzanie czasu i brak nudy.
Czajków ta mała gmina wiejska położona na południowym wschodzie województwa wielkopolskiego, otoczona polami, lasami i zbiornikami wodnymi. Jest najmniejszą z pośród siedmiu gmin należących do powiatu ostrzeszowskiego, zajmuje zaledwie 70,8 kilometrów kwadratowych i liczy około 2500 mieszkańców.
Jest to również jedna z najstarszych wsi położonych nad rzeką Łużycą, a pierwsze informacje na jej temat pochodzą z 1565 roku. Czajków jako gmina została utworzona 1 października 1982 roku na skutek odłączenia od gminy Grabów nad Prosną.
Legenda głosi, że nazwa miejscowości pochodzi od czajki, ptaka błotnego. Związane jest to z tym, że niegdyś na tych terenach były bagna, a w ich zaroślach bytowało różnego rodzaju ptactwo, między innymi właśnie czajki.
Gmina Czajków dzieli się na osiem sołectw, a na czele każdego z nich stoi sołtys. Obecnym wójtem gminy jest Henryk Plichta. Przy Urzędzie Gminy działa gminne biuro Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w powiecie ostrzeszowskim, w którym rolnicy uzyskują wszechstronną pomoc i niezbędne informacje dotyczące szkoleń, dofinansowań oraz wypełniania wniosków.
Każde sołectwo posiada swoje Koło Gospodyń Wiejskich, a panie w nich zrzeszone zawsze chętnie pomagają w organizacji różnego rodzaju imprez lokalnych. Mieszkańcy zajmują się głównie pracą na roli, a także zatrudniają się w lokalnych zakładach przetwórstwa drzewnego specjalizującego się w produkcji opakowań drewnianych i palet.
W zakresie rolnictwa przeważają głównie gospodarstwa indywidualne o powierzchni do 10 hektarów. Przeważającym kierunkiem produkcji jest hodowla trzody chlewnej, a także bydła mlecznego i mięsnego. Uprawiane są również zboża, głównie żyto i pszenżyto ozime, a także mieszanki zbożowe i kukurydza. Użytki rolne stanowią 52,7% powierzchni gminy i są to jedne z najsłabszych gleb, jeśli chodzi o klasy bonitacyjne (V i VI).
Głównymi obiektami charakteryzującymi Czajków są budynek Urzędu Gminy, który w ostatnim czasie przeszedł generalny remont, Dom Kultury w sąsiedztwie Strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej, Szkoła Podstawowa, kościół parafialny, plebania i ośrodek zdrowia. Obecnie w trakcie budowy jest również bardzo wyczekiwane przez mieszkańców przedszkole z oddziałem żłobkowym.
Od 1808 roku w Gminie Czajków istnieje Szkoła Podstawowa. Od tego momentu budynek szkoły przeszedł wiele remontów, a w 1999 roku został rozbudowany z uwzględnieniem ówczesnego gimnazjum. W listopadzie 2010 roku oddano do użytku halę sportową, rok później w październiku - boisko Orlik, a w lipcu 2012 roku plac zabaw.
W gminie Czajków znajduje się parafia pod wezwaniem świętego Stanisława, Biskupa i Męczennika, która została założona 15 listopada 1919 roku. Niegdyś należała do parafii Giżyce, a później do Kraszewic, z których to biskup kujawsko-kaliski, Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki w całości ją wydzielił. Dzięki zaangażowaniu proboszcza, księdza Stanisława Masłowskiego i szczodrości mieszkańców, w latach 1919-1920 wybudowano drewniany kościół, jednonawowy i z jedną wieżą. W listopadzie 2019 roku parafia obchodziła swoje 100-lecie powstania.
W 1918 roku powstała jednostka Ochotniczej Staży Pożarnej, a w 1922 roku orkiestra dęta przy OSP. Od 1990 roku OSP w Czajkowie działa jako stowarzyszenie, co pozwoliło jednostce na wszechstronne działania lokalne. Gminna Orkiestra Dęta przy OSP w Czajkowie jest nieodzownym elementem społeczności lokalnej, a swoimi występami uświetnia uroczystości krajowe i zagraniczne. Mieszkańcom znany jest coroczny Powiatowy Przegląd Orkiestr Dętych, którego współorganizatorami są członkowie orkiestry. Orkiestra liczy obecnie 39 muzyków, a funkcję kapelmistrza pełni Krzysztof Sowa. Przy orkiestrze działają również dwie grupy mażoretek, które swoimi występami artystycznymi umilają koncerty. W kwietniu 2013 roku orkiestra wydała swoją debiutancką płytę pod tytułem „Na dobry początek” z utworami muzyki rozrywkowej i marszowej, a jej nagranie odbyło się w kościele parafialnym.
Na terenie gminy Czajków od lutego 2005 roku działa również Ludowy Zespół Sportowy, który z sukcesami prowadzi drużynę piłki nożnej, a aktualnym prezesem jest Dominika Gałka. W tak małej gminie znajduje się także Klub Seniora, który został oddany do użytku w 2021 roku i mieści się w budynku po szkole podstawowej w Mielcuchach. Każdy mieszkaniec gminy powyżej 60-tego roku życia znajdzie tutaj coś dla siebie. Wachlarz zajęć jest szeroki, począwszy od wszelkiego rodzaju zajęć praktycznych, poprzez zajęcia rehabilitacyjne, a kończąc na spotkaniach z zaproszonymi gośćmi i organizowaniem wspólnych spotkań okolicznościowych.
W lipcu 2011 roku swoją działalność zainicjowało Stowarzyszenie pod nazwą „Razem dla Czajkowa”, które powstało głównie z myślą o mieszkańcach gminy Czajków, żeby rozwijać i kształtować ich aktywność. W 2013 roku Stowarzyszenie wydało publikację pod nazwą „Czajkowskie potrawy przyprawione tradycją”, zawierającą spis tradycyjnych potraw. Z kolei pod koniec ubiegłego roku została wydana publikacja pod tytułem „Historia gminy Czajków”, opisująca i promująca czajkowskie ziemie.
Władze gminy wraz z lokalnymi organizacjami w miarę swoich możliwości starają się organizować wszelkiego rodzaju uroczystości, takie jak: Dzień Kobiet, Czajkowska Noc Świętojańska, Dzień Dziecka, Dożynki, Jubileusze, Opłatek Wigilijny i tym podobne. Nie sposób nie zauważyć, że taki ogrom działalności w tak małej gminie to niezłe osiągnięcie. I z pewnością każdy znalazłby w niej coś dla siebie.
Ewa Kiełtyka
Zdjęcia: Ewa Kiełtyka
