Czy świnie lubią lody i jak odżywiać kukurydzę
Aby zadbać o rośliny i zwierzęta warto skorzystać z innowacji. Temu zagadnieniu były poświęcone kolejne w Wielkopolsce Demonstracje ekologiczne.
Demonstracje ekologiczne to szansa dla rolników na zapoznanie się z aktualną wiedzą dotyczącą produkcji żywności ekologicznej. Dają one nie tylko możliwość bezpośredniego obejrzenia gospodarstw ekologicznych, ale też czerpania z wieloletnich doświadczeń producentów.
Rolnictwo ekologiczne to nie tylko produkcja zdrowej żywności, wolnej od pozostałości chemicznych, ale też dbałość o środowisko naturalne. Długofalowe korzyści z rolnictwa ekologicznego obejmują również poprawę struktury gleby i zwiększenie retencji wody. Dlatego warto zainteresować się ekologicznymi metodami produkcji i ich efektami.
W tym artykule przedstawimy demonstracje ekologiczne, które odbyły się w 2023 roku na terenie województwa wielkopolskiego w ramach projektu „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” realizowany jest on przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu wraz z 16 Ośrodkami Doradztwa Rolniczego i instytutami naukowymi. W ubiegłym roku WODR zorganizował 48 takich wizyt. Doradcy wraz z rolnikami z całego kraju uczestniczyli w demonstracjach ekologicznych z zakresu: „ziemniaki” (6 wizyt), „bobowate” (4 wizyty), „warzywa (marchew)” (2 wizyty) „jagodowe” (4 wizyty), „kukurydza” (8 wizyt), „świnie” (6 wizyt), „ubojnia” (5 wizyt), „warzywa (ogórek)”, „warzywa (buraki)” oraz „kozy” (po 4 wizyty) a także „bydło mięsne” - 1 wizyta. Podczas każdej z wizyt związanych z różnorodnymi tematami demonstracji ekologicznych, rolnicy zadawali liczne i bardzo konkretne pytania. Dlatego chcemy przybliżyć wybrane gospodarstwa i tematy demonstracji w nich realizowane.
Gospodarstwa ekologiczne, które odwiedziliśmy w ramach współpracy, to Zagroda Szczęśliwych Zwierząt (ziemniaki, bobowate, warzywa – marchew), Gospodarstwo ekologiczne Andrzej Nowak (jagodowe), Gospodarstwo ekologiczno-hodowlane Tomasz Kupaj – (kukurydza, świnie, ubojnia), Gospodarstwo ekologiczne Piotr Wieła (warzywa - buraki i ogórek), Gospodarstwo ekologiczne Marcin Bruździński (kozy), Gospodarstwo ekologiczne Eko Ranczo Piotr Stasiak (bydło mięsne).
Gospodarstwo Zagroda Szczęśliwych Zwierząt
Zagroda Szczęśliwych Zwierząt to ekologiczne, certyfikowane gospodarstwo rolne, promujące edukację wśród dzieci i dorosłych w zakresie zrównoważonego rozwoju, szacunku do przyrody i zdrowego stylu życia. Gospodarstwo znajduje się we wsi Białęgi, na północ od Poznania w gminie Murowana Goślina. Na obszarze Zagrody prowadzone są uprawy warzyw, zbóż i ziół. Występują również krzewy i drzewa owocowe. Hodowane są różnorodne zwierzęta, takie jak ptactwo domowe, świnie rasy wełnistej Mangalica, krowy mleczne oraz pszczoły. Na terenie gospodarstwa znajdują się również owce, kozy, bydło garbate Zebu, alpaki, bawoły wodne, ośliczka, konie i kuce.
Dla zwierząt starannie tworzy się warunki życia, zapewniając ptactwu wodnemu stały dostęp do wody, a krowom, świniom, kurkom i perliczkom swobodę poruszania się na otwartych przestrzeniach. Rozmnażanie odbywa się w sposób naturalny, a opieka nad młodymi pozostaje w rękach ich matek. Żywienie zwierząt oparte jest na cyklu zamkniętym, korzystając tylko z tego, co daje ziemia, a uzyskany nawóz służy do wzbogacania gleby. Całe podejście opiera się na zasadach rolnictwa biodynamicznego, zainicjowanego przez Rudolfa Steinera, który zaprezentował je po raz pierwszy na wykładach w Kobierzycach w roku 1923.
Ziemniaki do uprawy ekologicznej
Szczegółowy temat demonstracji dotyczył doboru odmian ziemniaka do uprawy ekologicznej. Uczestnikom demonstracji zaprezentowane zostały dobre praktyki ekologicznej produkcji wybranych odmian ziemniaka. Ziemniak stanowi istotną roślinę towarową, jednak uprawa ekologiczna tego gatunku jest wyjątkowo wymagająca. Kluczowym elementem udanej produkcji jest odpowiedni wybór odmiany do uprawy w ramach systemu ekologicznego.
Na polu demonstracyjnym o powierzchni jednego hektara uprawiane były cztery odmiany ziemniaka. Podczas demonstracji na plantacji prowadzono obserwacje faz fenologicznych, rozwoju chorób w okresie wegetacji oraz dokonywano oceny plonu. Efektem przeprowadzonej demonstracji było przedstawienie istoty doboru odmiany ziemniaka do uprawy w systemie ekologicznym, zapoznanie z dostępnymi odmianami ziemniaka i wskazanie spośród nich tej, która najlepiej dostosowuje się do warunków uprawy ekologicznej.
Ekologiczna produkcja marchwi
Szczegółowy temat z jakim mogli zapoznać się rolnicy wraz z doradcami dotyczył kompleksowego programu ekologicznej produkcji marchwi. Uczestnikom zaprezentowane zostały dobre praktyki ekologicznej produkcji marchwi. Demonstracja polegała na kompleksowym podejściu do aspektu agrotechniki ekologicznej produkcji. Na poletku demonstracyjnym zastosowane zostały dwa warianty dotyczące nawożenia i ochrony.
Zaprezentowano porównanie wyników ze standardowym nawożeniem i ochroną prowadzoną w gospodarstwie. Działanie to zostało podjęte w odpowiedzi na rosnące zainteresowanie w ostatnich latach wzmożonym zapotrzebowaniem na zdrowe warzywa, które są produkowane bez użycia chemicznych środków ochrony roślin i sztucznych nawozów.
Gospodarstwo ekologiczno-hodowlane Tomasz Kupaj
Gospodarstwo, obejmujące obszar 16,38 hektara, znajduje się w południowej części Wielkopolski, w powiecie ostrowskim, w malowniczej dolinie rzeki Ołobok, otoczonej lasami i z dala od dużych zakładów oraz zanieczyszczeń komunikacyjnych. Od 2003 roku w gospodarstwie praktykowane są ekologiczne metody rolnictwa, stając się gospodarstwem demonstracyjnym od 2012 roku, a od 2019 roku także miejscem edukacyjnym pod nazwą "Zagroda Białego Króliczka". Uprawiane zboża, ziemniaki i trawy są przeznaczone na pokarm dla hodowanych zwierząt. Gospodarstwo, od 2016 roku, posiada własną ubojnię drobiu i królików. Specjalizuje się w hodowli ekologicznej brojlerów oraz kur niosek.
Mrożonki dla świń
Szczegółowy temat demonstracji dotyczył wykorzystania materiałów wzbogacających środowisko w celu poprawy komfortu bytowego świń. Demonstracja polegała na pokazaniu różnych materiałów, takich jak np. lody w postaci mrożonek, worki jutowe wypełnione słomą i wprowadzeniu ich do otoczenia, aby wzbogacić i urozmaicić środowisko stada. Podczas wizyty prowadzony był m.in. monitoring zainteresowania danym materiałem np. wspomnianymi już lodami z mrożonek oraz ocena reakcji stada na wprowadzoną zmianę w ich otoczeniu. Celem demonstracji było zmniejszenie agresji wśród osobników w stadzie.
Czym odżywiać kukurydzę?
Temat z jakim zapoznali się odwiedzający demonstracje dotyczył możliwości stosowania odżywczych preparatów dolistnych w uprawie kukurydzy na ziarno. Demonstracja polegała na pokazaniu możliwości wykorzystania preparatów dolistnych poprawiających odżywienie i kondycję roślin kukurydzy uprawianej w gospodarstwie ekologicznym i przeznaczonej na ziarno. Powierzchnia obiektu demonstracyjnego wynosiła 2 ha. Obiekt został podzielony na 4 części. Na trzech z nich zaaplikowane zostały następujące preparaty: BlueN, Smartsil oraz Amino Ultra Kukurydza. Natomiast na czwartej nie zastosowano żadnego preparatu dolistnego umożliwiając tym samym obserwację i porównanie działania preparatów.
Odbiory mogli zobaczyć pola po zastosowaniu preparatów i porównać skutki ich aplikacji. Wizyty w gospodarstwach ekologicznych realizujących demonstracje w ramach Poddziałania 1.2 „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych” w ramach działania „Transfer wiedzy i działalność informacyjna” miały na celu szerzenie dobrych praktyk i innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie ekologicznym.
Tekst: Oliwia Walicht, Dział Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska
Zdjęcia: Magdalena Buksakowska, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w powiecie ostrowskim
