„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Wsparcie korzystania z usług doradczych - czym są KUDy?
Darmowe usługi oraz szansa na zdobycie bezcennej wiedzy – to główne korzyści, które mogą osiągnąć rolnicy w ramach tzw. KUDów, czyli wsparcia korzystania z usług doradczych. Aktualnie w toku są dwie edycje KUDów, które realizują podmioty doradcze w całej Polsce, w tym także Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, który zaangażował do tego wielu swoich pracowników. Aktualnie to jedno z najważniejszych zadań realizowanych przez WODR.
Wsparcie korzystania z usług doradczych to program, który jest realizowany już od kilku lat. Pierwsza edycja KUDów rozpoczęła się jeszcze w 2019 roku i aktualnie wciąż jest w toku. – Została ona przewidziana na trzy lata, co oznacza, że będzie zakończona w 2022 roku – mówi Grzegorz Apicionek, który nadzoruje usługi realizowane w ramach KUDów przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.
Ponadto, kilka miesięcy temu, w pierwszej połowie 2021 roku wystartowała druga edycja KUDów. – W przeciwieństwie do pierwszej, czas realizacji drugiej edycji KUDów to dwa lata, więc zakończy się ona w 2023 roku – wyjaśnia Grzegorz Apicionek. Co więcej, już teraz trwają prace nad kolejną, trzecią edycją KUDów.
Czym są KUDy?
KUDy to program realizowany w ramach Poddziałania 2.1 Wsparcie korzystania z usług doradczych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Chociaż KUDy obowiązują już od ponad dwóch lat, to wiele osób wciąż nie zdaje sobie sprawy z tego, czym one w praktyce są. – Jest to działanie polegające na świadczeniu usług dla rolnika przez jednostkę, która wygra postępowanie przetargowe ogłoszone przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – tłumaczy Grzegorz Apicionek.
I dodaje: – W praktyce przetarg rozpisywany przez ARiMR jest dostępny dla różnych instytucji. Tak jak w innych przetargach, dużą rolę odgrywają kwalifikacje, doświadczenie i oferowana cena, za jaką się wykona usługi. My wygraliśmy taki przetarg i w ramach zawartej umowy z ARiMR jesteśmy zobowiązani świadczyć te usługi rolnikom.
Zakres dostępnych usług jest szeroki, ale są jednak pewne warunki. Przede wszystkim, dla rolnika korzystającego po raz pierwszy z KUDów konieczna do wykonania jest usługa „Analiza sytuacji produkcyjno-ekonomicznej gospodarstwa”.
Ponadto, w drugiej edycji KUDów obowiązkowa jest także usługa „Ograniczenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”.
Ostatnia usługa jest dowolna i może zostać wybrana spośród pakietu dostępnych usług:- Ocena dostosowania gospodarstwa rolnego do norm i wymogów wzajemnej zgodności, - Integrowana ochrona roślin, w tym ocena zagrożenia agrofagami i pomoc rolnikom w podejmowaniu decyzji w zakresie stosowania metod i zabiegów, - Gospodarowanie na obszarach Natura 2000, - Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, w tym pomoc w podejmowaniu decyzji o przystąpieniu do Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego oraz pomoc w realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, - System rolnictwa ekologicznego, w tym pomoc w podejmowaniu decyzji o przystąpieniu do działania Rolnictwo ekologiczne oraz pomoc w realizacji działania Rolnictwo ekologiczne, - Modernizacja gospodarstw rolnych, - Doradztwo dla młodych rolników rozpoczynających działalność po raz pierwszy, - Doradztwo w zakresie rozpoczęcia działalności pozarolniczej, - Restrukturyzacja małych gospodarstw, - Sprzedaż bezpośrednia i małe przetwórstwo w gospodarstwie, - Rachunkowość w gospodarstwie rolnym, - Dostosowanie gospodarstwa rolnego do wymogów BHP, - Uczestnictwo w systemach jakości, - Odnawialne źródła energii, w tym pomoc doradcza rolnikom w działaniach prosumenckich, - Zazielenienie
Podstawowym warunkiem jest, by rolnik nie korzystał wcześniej z danej usługi. – Za tymi usługami kryją się określone metodyki, które są opracowane przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Każda z usług musi być świadczona zgodnie z tymi metodykami – mówi Grzegorz Apicionek.
Darmowe usługi i bezcenna wiedza
Dla rolników najważniejsza informacja jest taka, że usługi wykonywane w ramach KUDów są dla nich darmowe. – Gdyby rolnik zlecił to komercyjnie np. prywatnej firmie, to musiałby zapłacić. A tymczasem my, w ramach KUDów, wykonujemy to za darmo – mówi Grzegorz Apicionek.
Poza tym zwraca uwagę na jeszcze jedną wielką korzyść, którą mogą wynieść rolnicy. Jest nią wiedza, którą można zdobyć w ramach KUDów.
– To jest chyba najważniejszy aspekt, choć na dzisiaj nie każdy rolnik przykłada do tego wielką wagę. Ale nawet jeśli u rolnika zostanie chociaż część przekazywanej przez nas wiedzy, to jest już sukces i było warto – mówi Grzegorz Apicionek.
O tym, że KUDy stały się wśród rolników coraz popularniejsze świadczy fakt, że coraz większa liczba rolników sama zgłasza się do doradców WODR z pytaniami na temat usług doradczych.
– Wśród rolników funkcjonuje poczta pantoflowa i wzajemna wymiana informacji, dzięki czemu coraz więcej rolników dowiaduje się o KUDach i zgłaszają się do doradców. To pokazuje, że nasi doradcy są też ludźmi, którym rolnicy ufają – nie ma wątpliwości Grzegorz Apicionek.
Wśród najchętniej wybieranych usług są: zazielenianie, dostosowanie gospodarstwa rolnego do wymogów BHP oraz uczestnictwo w systemach jakości.
– To pokazuje, że rolnicy coraz bardziej dbają o bezpieczeństwo w gospodarstwach, chcą spełniać określone wymogi w celu uzyskania płatności oraz stale poszukują możliwości poprawy jakości i uzyskania lepszej ceny za swoje produkty – mówi Grzegorz Apicionek.
Nowoczesność, czyli przyszłość rolnictwa
W ramach drugiej edycji KUDów Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu zrealizuje ponad 6500 usług. Aktualnie jest to jedno z największych zadań realizowanych przez WODR, do którego zaangażowanych zostało około 200 doradców rolniczych oraz obsługa administracyjna.
– Zdecydowaliśmy się przystąpić do tego programu, gdyż popieramy działania zmierzające do unowocześnienia rolnictwa, poprawy bezpieczeństwa w gospodarstwie, podnoszenia kwalifikacji rolników, poprawy jakości ich gospodarstw czy zwiększania świadomości na temat rolnictwa ekologicznego – tłumaczy Grzegorz Apicionek.
Projekt KUDów jest finansowany zarówno ze środków krajowych, jak i środków Unii Europejskiej. – To również pokazuje, że Unia Europejska przykłada wielką wagę do rolnictwa na wysokim poziomie – mówi Grzegorz Apicionek.
Tekst i zdjęcia: Norbert Kowalski
