Katalog praktyk odpowiedzialnego rolnictwa

Dobre praktyki rolnicze (DPR) to zespół zasad i metod, które mają na celu zapewnienie efektywnego i zrównoważonego prowadzenia działalności rolniczej. Sprawdź, które jeszcze można wprowadzić na Twoim gospodarstwie.

Zarządzanie glebą

Ochrona przed erozją, poprzez stosowanie zrównoważonych technik uprawy. o Utrzymywanie odpowiedniej struktury gleby i jej żyzności, na przykład poprzez stosowanie płodozmianu i nawożenia organicznego.

Zarządzanie wodą

Efektywne wykorzystanie wody, zarówno na etapie nawadniania, jak i w procesach produkcyjnych. Ochrona zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami, poprzez stosowanie odpowiednich praktyk w gospodarstwie.

Zarządzanie pestycydami i nawozami

Stosowanie pestycydów i nawozów zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin (IPM). Minimalizowanie użycia chemikaliów i ich wpływu na środowisko.

Ochrona bioróżnorodności

Zachowanie i promowanie różnorodności biologicznej w gospodarstwie, na przykład poprzez tworzenie siedlisk dla dzikiej fauny i flory. Ochrona lokalnych gatunków roślin i zwierząt.

Bezpieczeństwo żywności

Przestrzeganie zasad higieny i dobrych praktyk w procesach produkcji, przechowywania i transportu żywności. Monitorowanie jakości produktów i ich bezpieczeństwa.

Zarządzanie odpadami

Odpowiednie zarządzanie odpadami produkcyjnymi oraz ich recykling, aby minimalizować wpływ na środowisko. Stosowanie kompostowania jako metody utylizacji odpadów organicznych.

Edukacja i szkolenia

Utrzymywanie wiedzy na temat nowoczesnych technik rolniczych oraz zmian w przepisach prawnych. Uczestnictwo w szkoleniach i kursach dotyczących dobrych praktyk rolniczych.

Zrównoważony rozwój

Podejmowanie działań mających na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko, a także promowanie rozwoju lokalnych społeczności.

Przyjazne rolnictwo procentuje zyskiem

Stosowanie dobrych praktyk rolniczych nie tylko przyczynia się do ochrony środowiska, ale także zwiększa efektywność produkcji i poprawia jakość produktów rolnych. Ochrona przed erozją glebową jest kluczowym zagadnieniem w zrównoważonym rolnictwie. Erozja może prowadzić do utraty wartościowych warstw gleby, co z kolei wpływa na wydajność upraw oraz jakość środowiska. Istnieje wiele technik, które można zastosować, aby zminimalizować erozję gleby.

Siedem praktyk odpowiedzialnego gospodarza

  • Ograniczenie orki do minimum pozwala na zachowanie struktury gleby oraz jej mikroorganizmów. Technika ta zmniejsza też ryzyko erozji wodnej i wietrznej.
  • Siew roślin okrywy, takich jak koniczyna czy łubin, może pomóc w stabilizacji gleby, a także poprawić jej żyzność. Rośliny te działają jak naturalna bariera przed erozją.
  • W terenach górzystych stosowanie tarasów pozwala na spowolnienie spływu wody, co zmniejsza ryzyko erozji. Tarasy pomagają również w zatrzymywaniu wody, co jest korzystne dla roślin.
  • Tworzenie pasów z roślinności (np. krzewy, trawy) wzdłuż rowów czy strumieni może pomóc w zatrzymywaniu wody i osadów, co z kolei ogranicza erozję.
  • Pokrycie gleby warstwą mulczu (np. słomy, liści) chroni glebę przed bezpośrednim działaniem deszczu i wiatru, a także zmniejsza parowanie wilgoci.
  • Rotację i różnorodność upraw, które pomagają w utrzymaniu zdrowia gleby oraz zmniejszają ryzyko erozji, ponieważ różne rośliny mają różne systemy korzeniowe, które stabilizują glebę. - Siew głęboki może sprzyjać lepszemu rozwojowi systemu korzeniowego, co z kolei stabilizuje glebę i ogranicza ryzyko erozji.
  • Utrzymanie odpowiedniego poziomu wody w glebie poprzez odpowiednie systemy nawadniające oraz drenażowe może pomóc w minimalizowaniu erozji. Stosowanie tych technik w praktyce rolniczej może znacząco przyczynić się do ochrony przed erozją oraz poprawy jakości gleby.

Zadbać o GLEBĘ

Utrzymywanie odpowiedniej struktury gleby oraz jej żyzności jest kluczowe dla zdrowia ekosystemów rolniczych i ogrodniczych. Oto kilka praktycznych sposobów, które możne stosować każdy.

Płodozmian

Regularna rotacja upraw jest istotna, ponieważ różne rośliny mają odmienne wymagania pokarmowe i wpływają na glebę w różny sposób. Płodozmian pomaga w zapobieganiu rozwijaniu się chorób roślin oraz szkodników, a także pozwala na lepsze wykorzystanie składników odżywczych.

Nawożenie organiczne 

Stosowanie kompostu, obornika i innych nawozów organicznych wzbogaca glebę w materię organiczną, poprawia jej strukturę i zwiększa zdolność zatrzymywania wody oraz składników odżywczych. Dodatkowo, nawozy organiczne sprzyjają rozwojowi mikroorganizmów glebowych, co jest korzystne dla zdrowia gleby.

Zastosowanie mulczu

Mulczowanie powierzchni gleby ma wiele korzyści, w tym ograniczenie parowania wody, regulowanie temperatury gleby oraz zapobieganie wzrostowi chwastów. Mulcz organiczny, taki jak słoma czy kora, dodatkowo wzbogaca glebę w materię organiczną.

Ochrona przed erozją

Utrzymywanie roślinności na powierzchni gleby oraz stosowanie metod takich jak konturowa uprawa czy tarasowanie to sposoby na minimalizowanie erozji gleby, co przyczynia się do zachowania jej struktury i żyzności.

Wzbogacanie mikroorganizmów glebowych

Wprowadzanie do gleby mikroorganizmów, takich jak azotobakterie czy grzyby mikoryzowe, może pomóc w poprawie dostępności składników odżywczych oraz wzmocnieniu zdrowia roślin.

Testowanie gleby

Regularne badanie gleby pod kątem składników odżywczych i pH pozwala na dostosowanie nawożenia do rzeczywistych potrzeb roślin, co z kolei sprzyja lepszemu wykorzystaniu zasobów.

Zrównoważone zarządzanie wodami

Odpowiednie nawadnianie oraz ochrona przed nadmiernym osuszaniem gleby są kluczowe dla zachowania jej struktury i żyzności.

Stosowanie powyższych praktyk w sposób zintegrowany może znacznie przyczynić się do poprawy jakości gleby i zwiększenia jej potencjału produkcyjnego.

Zatroszczyć się o WODĘ

Efektywne wykorzystanie wody jest kluczowym aspektem zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi, szczególnie w kontekście rolnictwa i przemysłu. Podpowiadamy jak mądrze korzystać z wody.

Nawadnianie

Systemy nawadniania kropelkowego umożliwiają precyzyjne dostarczanie wody bezpośrednio do korzeni roślin, co zmniejsza straty wody przez parowanie i spływ.

  • Zbieranie wody deszczowej to gromadzenie wody deszczowej do późniejszego wykorzystania w nawadnianiu może znacznie zmniejszyć zapotrzebowanie na wodę ze źródeł gruntowych.
  • Monitorowanie wilgotności gleby z wykorzystaniem czujników i technologii monitorowania pozwala na dokładne określenie, kiedy i ile wody należy dostarczyć, co minimalizuje nadmierne nawadnianie.
  • Zastosowanie mulczu gleby pomoże zatrzymać wilgoć, ograniczając parowanie i zmniejszając potrzebę nawadniania.
  • Wybór odpornych na suszę upraw, czyli dobór roślin, które wymagają mniej wody może znacząco wpłynąć na całkowite zużycie wody w rolnictwie.

Procesy produkcyjne

  1. Recykling wody pochodzącej z procesów produkcyjnych do innych celów, takich jak nawadnianie, może znacząco zmniejszyć zapotrzebowanie na świeżą wodę.
  2. Analiza i usprawnienie procesów produkcyjnych w celu zminimalizowania zużycia wody, np. poprzez zastosowanie technologii oszczędzających wodę.
  3. Szkolenia dla pracowników na temat efektywnego zarządzania wodą mogą pomóc w identyfikacji obszarów, gdzie można zaoszczędzić wodę.
  4. Zastosowanie nowoczesnych technologii, takich jak automatyzacja i monitorowanie, może pomóc w lepszym zarządzaniu zużyciem wody w procesach produkcyjnych.
  5. Przeprowadzanie analizy cyklu życia produktów w celu zidentyfikowania i zminimalizowania zużycia wody w różnych etapach produkcji.

Efektywne wykorzystanie wody wymaga kompleksowego podejścia, które uwzględnia zarówno technologię, jak i zarządzanie, a także edukację. Dzięki zastosowaniu powyższych praktyk można znacznie zmniejszyć zużycie wody, co jest nie tylko korzystne dla środowiska, ale również przynosi korzyści ekonomiczne.

Warto chronić obszar, gdzie występuje woda

Ochrona zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami w gospodarstwie jest niezwykle istotna, zarówno z perspektywy ekologicznej, jak i zdrowotnej.

Zarządzanie nawożeniem. Używanie nawozów organicznych zamiast chemicznych, co zmniejsza ryzyko ich spływu do wód gruntowych. Stosowanie nawozów w odpowiednich dawkach i w odpowiednich porach roku, aby zminimalizować ich odpływ.

Zarządzanie wodami opadowymi. Tworzenie zbiorników retencyjnych, które zatrzymują wodę deszczową i pozwalają na jej wykorzystanie.Wykorzystanie systemów drenażowych, które zapobiegają erozji i spływowi wód.
Ochrona przed erozją gleby. Wprowadzenie zadrzewień i pasów zieleni, które stabilizują glebę i redukują spływ powierzchniowy. - Uprawa roślin okrywowych, które chronią glebę przed erozją i poprawiają jej strukturę.

 

Zarządzanie ściekami. Właściwe traktowanie ścieków pochodzących z gospodarstw, np. poprzez budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Unikanie wylewania substancji chemicznych, olejów czy innych zanieczyszczeń na użytki zielone.

Ograniczenie użycia pestycydów. Wprowadzanie integrowanej ochrony roślin (IPM), co pozwala na redukcję chemicznych środków ochrony roślin. Stosowanie naturalnych preparatów i metod biologicznych w walce ze szkodnikami.

Edukacja i świadomość ekologiczna. Szkolenie pracowników gospodarstwa w zakresie ochrony wód i zrównoważonego rozwoju. Promowanie działań na rzecz ochrony środowiska w lokalnej społeczności.

Monitoring jakości wód. Regularne badanie jakości wód w pobliskich zbiornikach wodnych, aby szybko reagować na ewentualne zanieczyszczenia. Współpraca z instytucjami zajmującymi się monitorowaniem stanu wód.

 

Regularne badanie jakości wody w zbiornikach i źródłach, aby szybko wykrywać ewentualne zanieczyszczenia. o Współpraca z instytucjami zajmującymi się monitoringiem środowiska w celu wymiany informacji.

Stosowanie powyżej opisanych praktyk może znacząco przyczynić się do ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniami oraz wspierać zrównoważony rozwój gospodarstw. W dłuższej perspektywie inwestycje uwzględniające wymagania odpowiedzialnego rolnictwa zaprocentują także w jego dochodowym charakterze.

 

Tekst: Barbara Wawrzyniak, doradca WODR w powiecie wrzesińskim