Chrońmy jeże

Co z młodymi?

Młode jeżyki pojawiają się już w połowie maja, a ostatnie lęgi mogą się odbywać nawet na początku jesieni. Najczęściej rodzi się od dwóch do sześciu młodych. Przez pierwsze cztery tygodnie matka karmi je jedynie własnym mlekiem i w tym czasie ukrywają się w przygotowanym przez nią gnieździe. Potem maluchy są już na tyle duże, że matka zaczyna je wyprowadzać na nocne spacery, podczas których poznają okolicę i uczą się zdobywać pokarm. Robią to samodzielnie, matka jedynie dba o ich bezpieczeństwo i odpowiednie „łowisko”. Kiedy młode osiągną wiek siedmiu - ośmiu tygodni, jeżowa mama pozwala im na swobodę w poruszaniu, aby zdobywały nowe terytoria. Cała opieka nad młodymi od początku do końca spoczywa jedynie na samicy. Można śmiało powiedzieć, że ojcowie jeże nie biorą udziału w wychowaniu, a ich rola kończy się w momencie zapłodnienia.

Bardzo ważne schronienie na zimę

Jeże to ssaki prowadzące nocny tryb życia. Są one często spotykane w parkach, zieleńcach czy ogrodach. Najbardziej sprzyjającym typem ogrodu do bytowania jeży jest ogród wiejski o charakterystycznej swobodnej formie, gdzie ogromną rolę odgrywa zieleń, a materiałem, z którego zbudowana jest większość małej architektury ogrodowej jest drewno. Dodatkowo rośliny kwitnące od wiosny do jesieni oraz rośliny liściaste, co ma wielki wpływ na zwierzęta bytujące w tym otoczeniu między innymi właśnie jeże.

Jeśli zobaczymy, że jeż szuka schronienia w naszym ogrodzie, starajmy się go nie płoszyć. Jeż to ssak odżywiający się głównie owadami, ślimakami, dżdżownicami i małymi gryzoniami. Z tej przyczyny jest naszym sprzymierzeńcem w ogrodzie, warto więc umożliwić mu znalezienie schronienia, czy to przez pozostawienie sterty liści lub gałęzi, czy przez ustawienie specjalnego domku dla jeża. Jeże zaczynają poszukiwania miejsca na zimowy sen po spadku temperatury otoczenia do 10-15 stopni Celcjusza oraz zgromadzeniu odpowiednich zapasów tłuszczu. Kiedy jesienią zaczyna spadać temperatura i przyroda przygotowuje się do nadejścia zimy, jeże bardzo intensywnie żerują, aby zgromadzić jak największą ilość tłuszczu, który pozwoli im przetrwać do wiosny. Jako że nie są to zwierzęta stadne ani zbyt towarzyskie, każdy jeż musi poszukać schronienia sam. Jest to bardzo trudne i odpowiedzialne zadanie, bo od tego zależy przetrwanie niekiedy i sześciu najchłodniejszych miesięcy roku. To dla jeży, zwłaszcza młodych, najtrudniejszy okres w życiu, bardzo często są zbyt młode, aby dać sobie radę z takim zadaniem. Podczas pierwszej zimy ginie nawet do 70 procent młodych.

Jeśli jeż przetrwa zimę, będzie on naturalnym sprzymierzeńcem w walce ze szkodnikami bytującymi w naszym otoczeniu. Chcąc zwabić jeża do naszego ogrodu przed zimą, pamiętajmy, że najlepiej czuje się on w ogrodzie naturalnym, gdzie drzewa zrzucają liście dające mu schronienie, a rośliny tworzą liczne zakamarki.

Domek dla jeża

Jeśli nie jesteśmy w stanie zapewnić jeżowi naturalnego schronienia w naszym ogrodzie, można zbudować domek dla jeża będący dobrą alternatywą dla naturalnego stosu gałęzi i liści. Domek dla jeża powinien znajdować się w spokojnym miejscu ogrodu. Wykonujemy go z drewna, a wymiary takiego schronienia to około 35 centymetrów wysokości, do 50 centymetrów długości i szerokości, może on posiadać przedsionek, co utrudni dostęp jego wrogom. Domek jesienią powinien być wypełniony sianem.

Domek dla jeża przypomina skrzynkę z wejściem i solidnym zadaszeniem

W środku domek warto umościć na przykład sianem

Warto jeszcze raz podkreślić fakt, że jeż jest gatunkiem chronionym, a my, zapraszając go do swojego ogrodu, powinniśmy zadbać o to, by nie spotkało go tu nic złego z naszej strony. Uważajmy, aby jeż nie spotkał na swojej drodze naszego psa. Używając kosiarki, zwracajmy uwagę na to, by go nie zranić, zabezpieczajmy oczka wodne i nie stosujmy środków chemicznych. Jeże są także jednymi z najczęstszych ofiar kolizji z samochodami. Dlatego jadąc samochodem wzdłuż parków czy ogrodów, warto zachować szczególną ostrożność, nie tylko ze względu na jeże, ale również inne zwierzęta.

Jeżeli spotkasz jeża rannego, ze znaczną ilością pasożytów lub aktywnego podczas mrozów lub kiedy występuje pokrywa śnieżna, skontaktuj się z najbliższym ośrodkiem zajmującym się pomocą dziko występującym zwierzętom. Ich wykaz można znaleźć na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Tekst: Anna Nosek, powiat gostyński

Fot. Anna Nosek; www.pexels.com

Źródła:

https://www.gov.pl/web/rdos-katowice/uwaga-na-jeze

https://jerzydlajezy.com/jez-w-wielkim-miescie/

„Kwitnący Ogród”, Vladimir Molzer

„Encyklopedia Ogrody”, Michał Mazik

„Tradycyjne ogrody przyjazne naturze i krajobrazom”, Justyna Rymon Lipińska