Stan agroturystyki w Wielkopolsce w 2021 roku
Niewątpliwie turystyka jest jedną z branż, która najsilniej odczuła skutki COVID-19, choć w poszczególnych okresach różnie to wyglądało. Jak zatem pandemia wpłynęła na działalność gospodarstw agroturystycznych w Wielkopolsce? Zebrane dane za ubiegły rok dają możliwość spojrzenia na drugi rok jej zagrożeń i efektów.
Na początku pandemii nastąpiło całkowite zamknięcie wszelkich „usług hotelarskich”. Był to czas dramatyczny, bo nie przynosił dochodów, i to nie tylko z działalności turystycznej. Część obiektów nie mogąc się utrzymać zamknęło swoją działalność. Chociaż, w późniejszym okresie ujawniło się większe niż wcześniej zainteresowanie wypoczynkiem w kraju, to dla niektórych obiektów było już za późno.
Większość rodzin wyjeżdżających na urlop, a nawet na weekend w trakcie trwania pandemii zmieniła swoje dotychczasowe preferencje związane z wypoczynkiem. Coraz częściej wybierała obiekty działające w kraju, z daleka od dużych miast i miejsc pełnych turystów. Warunki bezpieczeństwa i zdrowia okazały się najważniejszym elementem w wyborze oferty. Na takie decyzje miały również wpływ obawy, konsekwencje i zakazy związane z wyjazdem za granicę.
Agroturystyka w liczbach
Gospodarstwa agroturystyczne stały się w trakcie trwającej pandemii doskonałym miejscem, zapewniającym warunki komfortu i bezpieczeństwa. Były gwarancją spędzenia czasu w gronie rodzinnym, obcując tylko z najbliższymi i z przyrodą. Dodatkowa oferta gospodarstw uatrakcyjniała pobyt gości.
Po wstrząsającym dla wszystkich 2020 roku, w kolejnym, 2021 epidemia wirusa SARS-CoV-2 nadal była w natarciu, co miało także odzwierciedlenie w dziedzinie turystyki wiejskiej (w tym agroturystyki). Obiekty mierzyły się z licznymi obostrzeniami, co skutkowało zawieszeniem ich działalności oraz zwiększeniem nakładów finansowych, aby właściwie i wystarczająco dostosować obiekty do obowiązujących wymagań, żeby móc dalej prowadzić działalność.
Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego (WODR) w Poznaniu w tym trudnym czasie prowadził doradztwo oraz kontaktował się z osobami świadczącymi usługi w zakresie turystyki wiejskiej (w tym agroturystyki) próbując odpowiedzieć na wszystkie nurtujące ich pytania i przekazywać aktualne zasady działania. Przekazywano rekomendowane przez Polską Federację Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” wytyczne odnośnie bezpiecznej kwatery. Wśród nich znalazły się praktyczne rozwiązania przyjmowania gości w czasie zagrożenia epidemicznego.
Doradcy WODR w Poznaniu od kilku lat corocznie przeprowadzają monitoring agroturystyczny, czyli spis obiektów turystyki wiejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw agroturystycznych.
W 2021 roku stwierdzono działanie 699 gospodarstw agroturystycznych i 349 pozostałych obiektów turystyki wiejskiej. Tym samym w gospodarstwach agroturystycznych zanotowano 7803 miejsc noclegowych i 11178 miejsc noclegowych w „pozostałych obiektach turystyki wiejskiej”. Liczba gospodarstw agroturystycznych w poszczególnych powiatach jest zróżnicowana. W powyższym spisie gospodarstwa agroturystyczne rozumiane są jako miejsca noclegowe mieszczące się w budynkach mieszkalnych lub zaadaptowanych do tego celu, ale położone w czynnych gospodarstwach rolnych. Kategoria „pozostałe obiekty turystyki wiejskiej” obejmuje obiekty noclegowe znajdujące się na obszarach wiejskich, ale niezwiązane z gospodarstwem rolnym. Takie rozgraniczenie pozwala poprawniej monitorować rozwój turystyki na obszarach wiejskich.
Tabela: Stan liczbowy turystyki wiejskiej i agroturystyki w Wielkopolsce od 1992 roku.
Rok |
Liczba kwater |
Liczba miejsc noclegowych |
---|---|---|
1992 |
20 |
171 |
1993 |
38 |
330 |
1994 |
61 |
476 |
1995 |
91 |
730 |
1996 |
117 |
1007 |
1997 |
163 |
1297 |
1998 |
206 |
1793 |
1999 |
207 |
1887 |
2001 |
358 |
3353 |
2002 |
438 |
4234 |
2003 |
420 |
4401 |
2004 |
438 |
4720 |
2005 |
450 |
4772 |
2006 |
458 |
4812 |
2007 - 2008 |
ok. 500 * |
ok. 5100 * |
2009 |
562 |
6280 |
2010 |
578 |
6464 |
2011 |
614 |
7276 |
2012 |
693 |
8271 |
2013 |
727 |
8970 |
2014 |
738 |
9094 |
2015 |
771 |
9741 |
2016 |
701 – gospodarstwa agroturystyczne |
8063 |
158 – pozostałe obiekty turystyki wiejskiej |
3386 |
|
2017 |
686 – gospodarstwa agroturystyczne |
8018 |
177 – pozostałe obiekty turystyki wiejskiej |
4199 |
|
2018 |
703 – gospodarstwa agroturystyczne |
8344 |
261 – pozostałe obiekty turystyki wiejskiej |
4924 |
|
2019** |
259 – gospodarstwa agroturystyczne |
3238 |
90 – pozostałe obiekty turystyki wiejskiej |
1944 |
|
2020 |
714 – gospodarstwa agroturystyczne |
7942 |
332 – pozostałe obiekty turystyki wiejskiej |
8447 |
|
2021 |
699 – gospodarstwa agroturystyczne |
7803 |
349 – pozostałe obiekty turystyki wiejskiej |
11178 |
* dane szacunkowe WODR w Poznaniu, ** dane z 14 powiatów województwa wielkopolskiego
Wyniki spisu
W objętych monitoringiem agroturystycznym powiatach w 2021 roku działało 699 gospodarstw agroturystycznych, podczas gdy rok wcześniej liczba ta wynosiła 714. Oznacza to spadek o 15 gospodarstw agroturystycznych. Kolejny rok obserwujemy także spadek miejsc noclegowych w obrębie gospodarstw agroturystycznych. W porównaniu z 2020 rokiem ubyło 139 takich miejsc. W 2021 roku przybyło 17 obiektów turystyki wiejskiej oraz wzrosła względem roku poprzedniego liczba miejsc noclegowych aż o 2731, osiągając łączną liczbę 11178.
Biorąc pod uwagę gospodarstwa agroturystyczne działające w poszczególnych powiatach województwa wielkopolskiego ciągle zauważa się nierównomierne rozłożenie liczby gospodarstw. Najmniej gospodarstw agroturystycznych odnotowano w powiecie kościańskim – 3, grodziskim – 5, chodzieskim, kępińskim, ostrowskim oraz śremskim po 6. Niska liczba gospodarstw w tych powiatach nie świadczy o małej atrakcyjności tamtego terenu, pozostawia wręcz możliwość do wykorzystywania potencjału miejsca i tworzenia nowych gospodarstw agroturystycznych będących dodatkowym źródłem dochodu.
Analiza danych wskazuje, że ruchy ilościowe pomiędzy gospodarstwami agroturystycznymi a obiektami turystyki wiejskiej nie wpłynęły na spadek zainteresowania turystyką wiejską. Można wręcz powiedzieć, że przeżywa ona swoisty renesans dzięki ciągle trwającej pandemii. Wielu turystów zrezygnowało z wakacji zagranicznych na rzecz wypoczynku w kraju. Wybierali oni często obiekty noclegowe znajdujące się na obszarach wiejskich i nierzadko szukali zacisznego, swojskiego miejsca, które gwarantują obiekty turystyki wiejskiej. Zaobserwować można, że wzrasta jakość świadczonych usług oraz dostrzegana jest potrzeba specjalizacji w agroturystyce. Wyraźnie widać, że jest potencjał do dalszego rozwoju bazy agroturystycznej w Wielkopolsce.