Kwiecień pod znakiem Wielkanocy
W kwietniu wiosna rozkwita na dobre, a słoneczne dni służą domowym porządkom i przygotowaniom do Wielkanocy. To chrześcijańskie święto jest najważniejszym punktem miesiąca, który w tym roku przypada na trzeci weekend kwietnia.
Miesiąc rozpoczyna się wesołym akcentem, bowiem 1 kwietnia obchodzimy prima aprilis. Jest to dzień, w którym możemy robić żarty bliskim, a nawet obcym - i nikt nie powinien się za to obrażać. Sami też musimy pozostać czujni i nabrać sporo dystansu. Wywodzi się ono najprawdopodobniej z jednego z kwietniowych świąt rzymskich. Według jednej z teorii, podczas uroczystości Cerealiów obchodzonej 19 kwietnia proszono boginię urodzaju Cererę o prima aprilis, czyli urodzajny kwiecień. Inna teoria brzmi, że święto na cześć bożka śmiechu i wesołości przypadało 1 kwietnia, kiedy Rzymianie obchodzili Nowy Rok. Do Polski prima aprilis zawitał w XVI wieku.
Tradycje Wielkanocne
Wielkanoc, czyli Święto Paschy, to najważniejsza i najstarsza uroczystość chrześcijańska, obchodzona już od II wieku, w Polsce zaś od X wieku, na pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Przez wieki powstało wiele obrzędów i zwyczajów związanych z tymi Świętami, z których wiele przetrwało do dnia dzisiejszego. Wielkanoc poprzedzona jest Wielkim Postem - 40-dniowy okresem przygotowań, trwającym od Popielca do Wielkiej Soboty. Wielki Post nazwę swą zawdzięcza praktykom pokutnym, które obok modlitwy i spowiedzi miały dla wiernych duże znaczenie. Były to często posty bardzo surowe: nie spożywano żadnych pokarmów mięsnych i tłuszczów zwierzęcych (często nawet mleka).
Przysłowia na Wielkanoc: Postem Pana Boga nie przekupisz; Suchy post - dobry rok; Gdy w Palmową Niedzielę słońce świeci, będą pełne stodoły, beczki i sieci; Pogoda na Kwietną Niedzielę, wróży urodzaju wiele; Jeżeli Kwietnia Niedziela sucha, rok cały mokry, jeżeli mokra, rok suchy; W Niedzielę Kwietnia dzień jasny, jest to dla lata znak krasny; Kwietnia Niedziela zimna - i listopad zimny; Jeśli w Wielki Piątek deszcz kropi, radujcie się chłopi; Kiedy w Wielki Piątek pada, suche lato deszczyk ten nam przepowiada; W Wielki Piątek, gdy deszcz hojnie doliny zleje, że dużo mleka będzie, są pewne nadzieje; W Wielką Niedzielę pogoda, duża w polu uroda; Zielone Boże Narodzenie, a Wielkanoc biała, w polu uciecha mała; Kto dzień i noc gości, to w Wielką Niedzielę pości; Nie każdej niedzieli Wielkanoc.
Boże rany to staropolski zwyczaj praktykowany w Wielki Piątek dla przypomnienia dzieciom Męki Pańskiej. W piątek z rana rodzice przychodzili z rózgami do leżących jeszcze w łóżkach dzieci i dawali im zazwyczaj lekkie klapsy ze słowami "Któryś cierpiał za nas rany, Jezu, zmiłuj się nad nami", albo "Za Boże rany!". Zwyczaj ten nawiązywał do biczowania Chrystusa. Dawnej w Wielki Czwartek i Piątek nie wolno było rozpalać w piecu, jedzono więc potrawy postne.
W okresie świąt obchodzony jest również gaik-maik. Jest to zwyczaj, w którym od Wielkanocy młode dziewczęta, śpiewając radosne pieśni, chodziły do każdej chałupy we wsi ze ściętą młodą brzozą lub jedliną, której gałęzie przyozdobione były kolorowymi wstążeczkami, a także świętym obrazkiem na przykład Matki Boskiej. Za wykonaną pieśń i składane powinszowania otrzymywały poczęstunek.
Kołatki to z kolei drewniane deseczki z przymocowanymi do nich młoteczkami. Stosowane podczas obchodów Triduum Paschalnego zamiast dzwonków ministranckich. Klekocząc hałaśliwie kołatkami (klekotkami) młodzież obchodziła kiedyś wieś oznajmiając w Wielki Piątek nadejście żałoby.
Ważnym symbolem Świąt jest też baranek wielkanocny, który oznacza przezwyciężenie zła. Symbolizuje on wiosnę i budzenie się do życia, a więc oznacza początek nowego istnienia.
Zrób to sam
Ozdoby świąteczne z powodzeniem można przygotować własnoręcznie, a z pewnością będą miłym dla oka urozmaiceniem wielkanocnego stołu. To samo dotyczy baranka z masła, który jest obowiązkowym elementem świątecznego śniadania.
Do przygotowania baranka z masła potrzebne nam będą:
- masło,
- liście bukszpanu,
- ziarenka pieprzu,
- sól,
- foremka do baranka.
Wykonanie: Przygotować schłodzone masło. Nieco wcześniej wyciągnąć je z lodówki. Foremkę na baranka sparzyć we wrzątku, a następnie namoczyć ją w zimnej wodzie przez kilka godzin. Po wyschnięciu posypać ją solą, doda to smaku. Wsmarować masło w obie połówki formy, dokładnie wypełniając zagłębienia. Następnie złożyć obie połówki, docisnąć i usunąć nadmiar masła. Formę włożyć do lodówki na kilka godzin. Kiedy masło będzie już twarde otworzyć formę i delikatnie wyjąć baranka. Z ziaren pieprzu zrobić oczy, a z liści bukszpanu zrobić uszy.
Do przygotowania wielkanocnej dekoracji w szkle potrzebne nam będą:
- szklane naczynie,
- ozdobna ziemia,
- ziemia do roślin doniczkowych,
- plastikowe przepiórcze jajka,
- zajączek, kurki,
- garść wysuszonego mchu.
Wykonanie: Wielkanocną dekorację rozpoczynamy od przygotowania szklanego naczynia. Na dno naczynia wsypujemy ziemię, która jest lekka i wzbogacona w startową dawkę nawozów. Następnie wsadzamy roślinę, dosypujemy trochę ziemi i na wierzch kładziemy mech. Na ziemię sypiemy trochę ozdobnym piaskiem. Kolejnym krokiem będzie dekoracja stroika, w którym nie może zabraknąć świątecznych akcentów. Zatem wystarczy kilka drobnych elementów, takich jak przepiórcze jajka, zając, kurka, gniazdko. Gotowy stroik możemy położyć na stół wielkanocny.
