Grupy producentów rolnych. Przykład powiatu jarocińskiego

Termin „grupa producentów” nie oznacza konkretnej formy prawnej, ale odnosi się do organizacji, której głównym celem jest wprowadzanie na rynek produktów wytworzonych w gospodarstwach jej członków. Za-sady działania grupy producentów pozwalają na wypłacanie wszelkich nadwyżek proporcjonalnie do stopnia korzystania z usług grupy, nie zaś zainwestowanego kapitału.

Stąd grupy producentów wyróżniają się strukturą organizacyjną i formą spośród innych rodzajów organi-zacji gospodarczych. Grupy przyjmują w zdecydowanej większości formę prawną spółdzielni, ale występują też inne formy prawne, dopuszczone na gruncie prawa, jako formy organizowania się producentów.

Cel powołania grupy

Niejednokrotnie w odniesieniu do takich organizacji mówi się, że są to „organizacje o charakterze spół-dzielczym” i w statystyce zalicza się je do spółdzielni. Argumentem za taką klasyfikacją jest fakt, że są one tworzone i zarządzane przez producentów oraz służą realizacji rynkowych celów swoich członków. Grupy tworzone są przez samych producentów w celu prowadzenia działalności gospodarczej, a także są własnością członków. Członkowie tworzą je i nadzorują, a także zarządzają w sposób przynoszący producentom okre-ślone korzyści.

Grupy producentów powoływane są po to, by pomóc członkom w dostosowaniu produkcji do potrzeb rynku poprzez wykształcenie efektywnych struktur marketingowych, umożliwiających zdobycie rynków zby-tu produktów zarówno w kraju, jak i zagranicą. Grupy stanowią rozszerzenie działalności prowadzonej przez członka w swoim gospodarstwie rolnym i stwarzają rolnikom możliwość wprowadzenia swojej produkcji na rynek produktów uszlachetnionych, dzięki podwyższeniu wartości dodanej (uszlachetnianie, wstępne lub ostateczne przetwarzanie). Działanie w grupie ma na celu uzyskanie wyższych przychodów (obniżkę kosz-tów) oraz poprawę usług świadczonych na rzecz producentów – członków grupy. Ten sposób działania grupy powoduje, że określa się ją, jako „przedłużenie gospodarstwa”.

Działalność i forma prawna

Grupa działa na rynku wśród innych podmiotów gospodarczych. Podlega tym samym regułom ekono-micznym, konkurując o rynki zbytu z różnymi przedsięwzięciami komercyjnymi. Grupy producentów różnią się jednak pod wieloma względami od innych przedsięwzięć komercyjnych. Grupa jest prywatną firmą, będą-cą własnością indywidualnych producentów, którzy przystąpiwszy do niej kierują jej działaniami. Z silnym zapleczem zaangażowanych i ukierunkowanych na rynek członków – producentów, grupa ma duże szanse na odniesienie sukcesu.

Jednak nierealne jest oczekiwanie, że grupa będzie cały czas osiągać wysokie, albo najwyższe ceny sprzeda-ży. Dobrze działająca grupa powinna zapewnić członkom średnią dobrą cenę, liczoną w dłuższym okresie czasu. Wybór formy prawnej zależy od decyzji jej członków. Prawo polskie przewiduje szereg form praw-nych zrzeszania się producentów. Są to m.in.: spółdzielnie, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, rolnicze zrzeszenia branżowe czy stowarzyszenia. Każda z tych form działa w oparciu o inne uregulowania ustawowe. Pamiętać należy, że nie istnieje forma prawna, która zagwarantuje nam sukces na rynku tylko z tego powodu, że właśnie ją wybraliśmy.

Wybierając formę prawną zorganizowania się, oprócz innych czynników, należy przede wszystkim brać pod uwagę te formy, które nie będą ograniczać prowadzenia planowanej działalności i pozwolą na najpełniej-sze zrealizowanie celów grupy.

Grupa organizuje się dla realizacji celów gospodarczych, stąd musi wybierać formę prawną najlepiej do-stosowaną do realizacji takiego celu, czyli formę spółdzielni lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Umowę spółki sporządza się w formie aktu notarialnego, natomiast statut spółdzielni nie ma tego wymogu.

Wsparcie ze strony rządu

Grupy producentów rolnych wpisane do rejestru Grup producentów rolnych, prowadzonego przez Dyrek-tora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, mogą uzyskać pomoc na uła-twienie tworzenia i wsparcie działalności administracyjnej. Pomoc ta realizowana jest w ramach działania "Tworzenie grup i organizacji producentów w sektorze rolnym i leśnym" Programu Rozwoju Obszarów Wiej-skich na lata 2014 – 2020, w formie rocznych płatności. Jej wysokość zależy od wartości netto sprzedanych produktów, dla których grupa jest utworzona, wyprodukowanych w gospodarstwach jej członków.

Wsparcie stanowi procentowy ryczałt od wartości przychodów netto grupy lub organizacji ze sprzedaży produktów lub grupy produktów wytworzonych w gospodarstwach rolnych jej członków w poszczególnych latach i sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy lub organizacji.

Pomoc przyznawana jest w okresie pierwszych 5 lat funkcjonowania grupy/organizacji od dnia rejestra-cji/uznania. Natomiast pomoc może być przyznana wnioskodawcy, który spełnia następujące warunki:
a) łączy producentów jednego produktu lub grupy produktów, którzy nie byli członkami grupy producentów, wstępnie uznanej grupy producentów lub organizacji, utworzonej ze względu na ten sam produkt lub grupę produktów, której przyznano pomoc na rozpoczęcie działalności ze środków Unii Europejskiej po dniu 1 maja 2004 r.
b) przedłoży plan biznesowy i zadeklaruje jego realizację w celu osiągnięcia jego założeń w trakcie trwania 5-letniego okresu wsparcia.