Komunikat dotyczący pierwszego ogniska choroby niebieskiego języka (BT) na terenie Polski
22 listopada 2024 roku Główny Lekarz Weterynarii poinformował o stwierdzeniu na terytorium Polski pierwszego ogniska choroby niebieskiego języka, serotyp 3 (BTV-3). Ognisko BT zostało stwierdzone w gospodarstwie utrzymującym bydło mięsne w powiecie wołowskim, województwo dolnośląskie.
Podejrzenie choroby zostało potwierdzone przez krajowe laboratorium referencyjne Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach na podstawie wyników badań laboratoryjnych przeprowadzonych w ramach monitoringu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. dotyczącym określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt.
Zakażenie w stadzie przebiega bezobjawowo, a zwierzęta nie wykazują klinicznych objawów choroby.
Charakterystyka choroby
Choroba nie stanowi zagrożenia dla ludzi. Nie obowiązują również żadne ograniczenia dotyczące spożycia mięsa i produktów mięsnych, mleka czy wykorzystania skór oraz wełny pochodzących od przeżuwaczy.
Dla przypomnienia, choroba niebieskiego języka (Bluetongue) jest zakaźną chorobą przeżuwaczy, zarówno domowych jak i dzikich. Dotyczy bydła, owiec, kóz, a także dzikich zwierząt, takich jak sarny, jelenie, łosie, afrykańskie antylopy, wielbłądy i inne.
Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Orbivirus (Reoviridae). Zwierzęta nie zarażają się bezpośrednio od siebie, lecz jedynie poprzez owady kłująco-ssące z rodziny muchówek, rodzaju kuczmany (Culicoides), a także przez krew lub nasienie.
Objawy
Ze względu na długi okres wylęgania choroby, objawy kliniczne mogą nie występować nawet do 60-80 dni po zakażeniu.
W przypadku ich pojawienia się, można zaobserwować:
- gorączkę,
- ślinotok,
- zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej,
- owrzodzenie opuszki zębowej i niekiedy końca języka,
- zapalenie koronki i tworzywa racic, będące przyczyną kulawizny,
- u krów mlecznych - łuszczenie się naskórka strzyków i tworzenie się strupów,
- ronienia,
- rodzenie zdeformowanych cieląt, przy czym deformacje dotyczą najczęściej głowy. Na zakażenie najbardziej podatne są płody w okresie rozwoju mózgu.
U owiec choroba może przebiegać od zakażenia bezobjawowego lub postaci przewlekłej do ostrej.
Można zaobserwować następujące objawy:
- bardzo wysoka temperatura ciała 41-42 stopni Celsjusza,
- spadek kondycji, posmutnienie, depresja i utrata mleczności,
- obrzęk warg, powiek i małżowin usznych,
- silne zaczerwienienie błony śluzowej policzków i jamy nosowej,
- drobne wybroczyny pod śluzówką jamy ustnej i nosowej,
- owrzodzenie warg, opuszki zębowej oraz w niektórych przypadkach języka,
- duszność, ślinotok, obfity wypływ z nosa, początkowo surowiczy, następnie śluzowo-ropny i krwawy,
- wymioty mogące być przyczyną zachłystowego zapalenia płuc,
- przekrwiony, obrzękły, siny i wystający z jamy ustnej język,
- biegunka, kał z domieszką krwi,
- kulawizna jako następstwo zapalenia koronki i tworzywa racic,
- możliwe zapalenie płuc i zwyrodnienie mięśni,
- ciężarne samice mogą rodzić martwe lub zdeformowane jagnięta.
Jak zapobiegać?
Prewencja, aby chronić zwierzęta przed chorobą należy:
- unikać zakupu zwierząt pochodzących z niewiadomego źródła i bez świadectwa zdrowia,
- zapewnić regularne wizyty lekarza weterynarii w gospodarstwie,
- prowadzić zwalczanie owadów w pomieszczeniach inwentarskich, w których przebywają zwierzęta.
Uwaga! O każdym podejrzeniu wystąpienia choroby należy niezwłocznie poinformować powiatowego lekarza weterynarii lub najbliższy podmiot świadczący usługi lekarsko-weterynaryjne. Zgłoszenie podejrzenia wystąpienia choroby niebieskiego języka, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt jest obowiązkiem, którego niedopełnienie stanowi wykroczenie.
Tekst: Anna Wojtkowiak, dział Technologii Produkcji Rolniczej
Źródło: Główny Inspektorat Weterynarii
