Hodowla drobiu ozdobnego
Tradycja hodowli drobiu przez człowieka liczy kilka tysięcy lat. Jednakże wzrost zainteresowania drobiem w formie ozdobnej można zauważyć dopiero wraz ze wzrostem liczby gospodarstw agroturystycznych w ostatnim dwudziestoleciu. Jako drób ozdobny, oprócz kur, użytkuje się kuropatwy, bażanty, indyki, kaczki, przepiórki, gęsi, a nawet strusie.
Ptaki tej grupy to niewątpliwie duże urozmaicenie i ozdoba gospodarstwa, a niektóre z gatunków i ras mogą przynosić korzyści w formie użytkowej jako źródło mięsa i świeżych jaj.
Popularne rasy kur
Najczęściej spotykanym gatunkiem drobiu ozdobnego, szczególnie w polskich gospodarstwach, są kury. Do najpopularniejszych i cieszących się największym uznaniem należą ozdobne kury cochin. Kury te swoją prezencję zawdzięczają masywnej i krępej budowie ciała. Kogut może ważyć nawet powyżej 5 kilogramów, a kura będzie niewiele lżejsza. Upierzenie występuje w barwie zarówno białej, żółtej, nakrapianej, czarnej, kuropatwianej, a oprócz tego jest miękkie, gęste i puszyste.
Ze względu na swoją budowę ciała i wagę, wiodą dość powolny styl życia i kiepsko fruwają. Nie ma konieczności podcinania im skrzydeł oraz budowania wysokich ogrodzeń, co również wpływa na ogólną prezencję obejścia gospodarstwa, w którym przebywają kury. Hodowcy cochinów zaznaczają, że są to kury o wyjątkowo przyjaznym usposobieniu zarówno do człowieka jak i innych kur oraz zwierząt gospodarskich. Jednakże chcąc zachować czystość rasy cochin nie powinno się dopuszczać do krzyżowania cochinów z innymi rasami kur, ponieważ tracą szlachetny i majestatyczny wygląd.
Dieta cochinów nie odbiega zbytnio od karmienia kur niosek w hodowli przydomowej. Cochiny jedzą typowe mieszanki żyta, kukurydzy, rzepaku, pszenicy, grochu i innych ziaren. Przekarmianie tych zwierząt sprzyja ich nadwadze, dlatego ziarna kukurydzy podaje się w umiarkowanych ilościach, a dbając o urozmaicenie diety należy zapewnić dostęp do wszelkiego rodzaju zielonki i traw. Od kur cochinów można spodziewać się od wiosny do jesieni około 100 jaj rocznie o wadze 50-60 gramów, które uchodzą za bardzo smaczne i zdrowe. Aby zwiększyć nieśność, warto podawać pasze dla kur niosek. Ważną i przydatną informacją dla przyszłych hodowców tej rasy kur będzie to, że kwoczki to bardzo dobre mamki i często wykorzystywane są do wysiadywania jaj od innych ptaków.
Kolejną najczęściej spotykaną w hodowli przyzagrodowej kurą jest kura jedwabista silka. Masa ciała samicy to około 1700 gramów, przy czym samiec może osiągnąć wagę do 2 kilogramów. W standardzie europejskim miniaturowym to 600-700 gramów. Upierzenie u tej rasy kur jest zmodyfikowane - każde pióro pozbawione jest haczyków co powoduje strukturę puchu. Występują w wielu odmianach barwnych - najczęstszy kolor biały, czarny, pręgowany, niebieski, perłowo - szary. Występują w formie brodatej i bez brody. Cechą wyróżniającą samca jest jego charakterystyczny grzebień - różyczkowy o barwie morwowej. Jego ogon nie posiada piór sierpowych - są to nadal zmodyfikowane pióra nieposiadające haczyków, co sprawia wrażenie bardzo puchatego ogona.
Skoki rasy kur silka posiadają pięć palców i są opierzone, a barwa skóry jest sina, co dla większości ras kur jest nietypowe. Cechą charakterystyczną dla kury jest bardziej zaokrąglony dziób, zauważalna broda, mniej zauważalne oczy. Znoszą do 100 białych jajek rocznie. Często są zastępczymi mamkami dla jaj innych gatunków . Są to ptaki nieloty, rzadziej korzystają z grzędy, przebywają w gnieździe, które znajduje się na podłożu. Dla zapewnienia dobrostanu należy zapewnić pomieszczenie dobrze wentylowane, nie musi być ogrzewane. Jedzą wszystko co kura domowa, ale będą wdzięczne za karmę dobrej jakości. Aby cieszyć się pięknym i delikatnym upierzeniem tych kur, muszą mieć suchą ściółkę, najlepiej w formie wiórek. Warto przeglądać pióra, aby zapobiec pojawieniu się pasożytów. W Chinach, skąd ta rasa kur pochodzi, traktowane są jako kury mięsne, tak jak rasa zielononóżek w Polsce.
Ptakiem ozdobnym z rasy kury domowej chętnie hodowanym jest bantamka. Jest to jedna z najstarszych ras kur karłowatych, ale niestety nie ustalono dokładnie jej pochodzenia. Masa ciała koguta wynosi około 600 gramów, a masa ciała kury to około 500 gramów. Na wyzywający wygląd ptaka składa się wypięta pierś, swobodnie opuszczone skrzydła, długi i szeroki ogon. Pierwotnie kura tej rasy hodowana była jako kura nioska w odmianie czarnej. Z czasem wyselekcjonowano między innymi odmianę o upierzeniu białym, niebieskim, jarzębiatym, gronostajowym, porcelanowym. Bantamki cechują się zrównoważonym charakterem, ale też dużym temperamentem i mocno rozwiniętym instynktem macierzyńskim. Dla dobrego samopoczucia i zdrowia potrzebują dostosowanego dla drobiu pokarmu, czystej wody, schronu przed wiatrem, deszczem, nadmiernym słońcem czy śniegiem.
Kolejną ciekawą i popularną rasą jest kura czubatka polska, która występuje w odmianie brodatej i bezbrodatej. Jak sama nazwa wskazuje cała głowa kury jest tak bogato upierzona, że zasłania oczy. Fakt ten powoduje, iż należy kontrolować czy zwierzę nie ma ograniczonego pola widzenia. Waga koguta to powyżej 2 kilogramy, a w wersji miniaturowej około 900 gramów. Od tej rasy możemy oczekiwać 110-140 jaj w roku.
W przydomowym chowie, szczególnie w gospodarstwach ekologicznych doskonale sprawdzą się zielononóżki kuropatwiane. Nazwa rasy wzięła się od zielonego koloru ich skoków i efektownego upierzenia. Kury są szaro-brązowe i ważą około 1,8 kilograma, a koguty są rudo - brązowe z połyskującym na zielono długim czarnym ogonem. Jako rasa rodzima świetnie znosi polskie warunki klimatyczne, jest bardzo odporna, o małych wymaganiach pokarmowych. Od zielononóżki możemy spodziewać się około 160 jaj o masie do 58 gramów rocznie.
Inny drób
Dla zachowania właściwego dobrostanu kur koniecznie należy zadbać o odpowiednią ściółkę, nie dopuszczać do jej zawilgocenia i dużego zabrudzenia. Na ściółkę dla drobiu zwykle przeznacza się pociętą słomę ze zbóż ozimych (zwiększona chłonność). Dobrym materiałem ściółkowym będą trociny, suche wióry drzewne czy plewy z roślin zbożowych. Czysta i sucha ściółka to gwarancja pięknego upierzenia u kur. Oczywistym jest dbanie o czystość poideł i karmników. Dla miniaturowych kur ozdobnych wymagana jest woliera, która uniemożliwia wyfrunięcie ptakom oraz chroni je przed drapieżnikami. Gotowe mieszanki paszowe, dodatki witaminowo-mineralne oraz dostęp do wolnego wybiegu są gwarancją dobrej kondycji ptaków.
Stosunkowo mało wymagające w hodowli są kaczki ozdobne. Niewątpliwą urodą wyróżniają się mandarynki, co zawdzięczają wielobarwnemu upierzeniu. Przygotowując się do hodowli kaczek, należy zapewnić im ogrodzony wybieg oraz pnie z dziuplami gdzie składane są jaja do wylęgu. Głównym składnikiem pokarmowym są owady, małe ryby, niewielkie skorupiaki. Kaczki chętnie żywią się roślinami wodnymi, ale nie pogardzą niewielkimi ilościami zboża i posiekaną zielonką.
Rzadziej w hodowli drobiu ozdobnego spotyka się bażanty. Wymagają częściowo zadaszonej woliery chroniącej przed przeciągami, wiatrem, śniegiem czy deszczem. Jako podłoże zaleca się między innymi żwir, który dobrze chroni przed wilgocią. Ulubionym pokarmem bażantów jest pszenica, owies bez łuski, niewielkie ilości kukurydzy, słonecznika, maku.
W Polsce w hodowlach można również spotkać gęś garbonosą. Ptak ten posiada pomarańczowo – czerwony dziób, a w jego górnej nasadzie znajduje się dość wysoki, mięsisty garb. Ptak ten oprócz atrakcyjnego wyglądu dostarcza chudego mięsa i bardzo smacznych jajek. Gęś garbonosa jest bardzo odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne, nie posiada zbyt dużych wymagań pod kątem żywienia, smakuje się w młodych pędach roślin, zbóż, owocach i trawie. Od samicy można oczekiwać około 60 jaj rocznie, a także tego, że będzie chętnie wysiadywać złożone jaja. Młodym gąsiętom należy zapewnić odpowiednią temperaturę ponieważ są bardzo wrażliwe na chłód i wilgoć.
Chcąc zarobić pieniądze na hodowli drobiu ozdobnego najlepiej nastawić się na sprzedaż piskląt lub jaj lęgowych. Cena i zyski są uzależnione od rasy ptaka. Warto przeanalizować koszty związane z założeniem fermy i opracować biznesplan pod kątem własnego gospodarstwa.
Hodowla drobiu ozdobnego jest kierunkiem niszowym, wielu hodowców to pasjonaci i główną satysfakcją z posiadania tego rodzaju ptactwa to laury zdobyte na wystawach oraz przyciągnięcie turystów do swojego gospodarstwa. Warto zainteresować się tą grupą ptaków jako dywersyfikacja dochodów w gospodarstwie oraz urozmaicenie w obrazie polskiej wsi.
