Wartość biologiczna roślin a nawożenie
Obserwuje się wyraźną zależność pomiędzy zaopatrzeniem rośliny w składniki mineralne, czyli nawożeniem, a wartością biologiczną plonu. Przez wartość biologiczną należy rozumieć sumę zawartości poszczególnych składników, w skład których wchodzą: cukrowce, białka, aminokwasy, tłuszcze, substancje swoiste, witaminy, składniki mineralne.
Wszystkie te składniki wpływają na przemianę materii organizmu – rośliny, która finalnie jest pokarmem dla człowieka i zwierząt. Właśnie dlatego tak istotna jest prawidłowa zawartość tych składników oraz ich skład jakościowy, ponieważ to one decydują o wartości biologicznej rośliny i mają wpływ na zdrowie konsumenta.
Prawidłowe, zrównoważone nawożenie sprawia, że produkty roślinne mają właściwą wartość biologiczną. Natomiast nieprawidłowe, jednostronne, zbyt obfite nawożenie może przyczynić się do wzrostu plonu, ale ten otrzymany plon nie będzie pełnowartościowy biologicznie, a nawet będzie szkodliwy.
Dlatego tak ważne jest stosowanie odpowiedniego programu nawożenia, który łączy ze sobą możliwość uzyskania wysokiego plonu w połączeniu z jego zachowaną wartością. Z tego powodu powinna być brana pod uwagę kontrola ilości stosowanego azotu, który jest jednocześnie głównym składnikiem plonotwórczym, zaś w nadmiarze jest szczególnie niebezpieczny dla środowiska.
Jak już wspomniano w optymalnym nawożeniu roślin trzeba zadbać nie tylko o odpowiednie ustalenie dawki azotu, ale także o składniki, które są odpowiedzialne za pobieranie i przetwarzanie tego składnika w plon (zarówno w sposób bezpośredni jak i pośredni).
Dlatego nie można zapomnieć o fosforze, potasie, magnezie, siarce oraz mikroelementach. Rola tych składników jest bardzo ważna, ponieważ kontrolują gospodarką azotową roślin, mają między innymi korzystny wpływ:
- Fosfor – na szybkość wzrostu i rozwój systemu korzeniowego, zimotrwałość, wigor na wiosnę, zdrowotność roślin, zawiązywanie nasion i ziarna, zawartość białka i witamin A i B1 oraz węglowodanów,
- Potas – na gospodarkę wodną, zdrowotność roślin,
- Magnez i siarka – proces fotosyntezy, transport asymilatów i ich przemiany, zdrowotność roślin, jakość roślin,
- Mikroelementy: proces fotosyntezy, funkcjonalność układów hormonalnych oraz zdrowotność roślin.
Podsumowując, rośliny powinny być nawożone wielokierunkowo. Oczywiście nie ma konieczności nawożenia wszystkimi składnikami, ponieważ każda roślina ma inne potrzeby. Ważne jest wykonując plan nawożenia, aby sprawdzić zasobność gleb oraz pH w celu prawidłowego wykonania i zaplanowania wielkości dostarczanych nawozów.
