Wapnowanie i odczyn gleby
Zabieg wapnowania gleb oznacza stosowanie nawozów wapniowych, które mają odkwasić glebę oraz poprawić jej właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne.
Prawidłowy wzrost i rozwój roślin uzależniony jest przede wszystkim od optymalnego odczynu gleby w danym ekosystemie. Niektóre rośliny lubią środowisko kwaśne, a inne zasadowe. Przykładowo, dla rzepaku optymalne warunki oscylują w przedziale pH 6,5-7,5, z kolei borówka amerykańska lubi gleby kwaśne o pH 4-5. Proces zakwaszania gleby jest procesem naturalnym, a rolnik przez swoje postepowanie może ten proces przyspieszyć lub opóźnić.
Odczyn gleby
Odczyn gleby to stosunek jonów wodorowych (H+) do jonów wodorotlenowych (OH-) przedstawiony za pomocą skali pH. Odczyn dzieli się na:
- bardzo silnie kwaśny (pH do 3,5),
- bardzo kwaśny (pH 3,5-4,5),
- kwaśny (pH 4,6-5,5),
- lekko kwaśny (pH 5,6-6,5),
- obojętny (pH 6,6-7,2),
- zasadowy (pH powyżej 7,2).
Zakwaszenie gleby badane jest za pomocą płytki Helliga lub poprzez wyspecjalizowane jednostki, takie jak Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza.
Zasobność gleby w makroskładniki i mikroelementy jest ogromnie ważna dla prawidłowego przebiegu wegetacji, jednak to odczyn gleby jest głównym wskaźnikiem odpowiadającym za ich efektywne wykorzystanie.
Najlepszym i bezpiecznym rozwiązaniem jest wybór wapna węglanowego lub dolomitowego zastosowane bezpośrednio na ściernisko rośliny poprzedzającej, mając na uwadze roślinę planowaną w płodozmianie na przyszły rok.
Efekty wapnowania
Wapno tlenkowe w porównaniu do wapna węglanowego jest efektywniejsze w dłuższym czasie i znacznie podnosi wskaźnik pH przy użyciu nawet niewielkich dawek. Gdy konieczne jest podtrzymanie pH z obawy o rozwój wysianej już rośliny, wskazane jest zastosowanie wapna granulowanego, które w szybszym czasie przenika do struktury gleby przy pomocy wody. Wapnować należy bezpośrednio po zbiorach, wczesną jesienią i to niezależnie od rodzaju nawozu.
Wapnowanie bierze udział w odbudowie mikroflory środowiska glebowego oraz przyczynia się do optymalnego rozwoju systemu korzeniowego roślin. Wapnowanie to zabieg podnoszący żyzność gleb kwaśnych. Odczyn gleby sprawdzany jest specjalnie do tego przeznaczonym urządzeniem i jest to obligatoryjne na każdym polu przed planowanym zabiegiem.
Należy dodać, że wapnowanie poprawia właściwości fizyczne warstwy ornej oraz polepsza ich właściwości chemiczne i biologiczne. Przyczynia się również do zwiększenia dostępności dla roślin wielu składników pokarmowych oraz rozwoju korzystnej mikroflory glebowej. Wapnowanie gleb umożliwia rozszerzenie uprawy cennych dla rolnictwa gatunków roślin, które źle znoszą kwaśny odczyn gleby, na przykład pszenica, jęczmień, burak cukrowy, rzepak czy lucerna . Nie należy jednak przesadzać z ilością wapna, ponieważ możemy uzyskać efekt odwrotny i zaszkodzić roślinie, w konsekwencji zmniejszając jej plon.
