Uprawa lawendy w doniczce
Lawenda, jest jedną z roślin, przeżywającą w ostatnim czasie istny renesans. Swoją przecudną wonią obejmuje sąsiadujące z nią tereny, a jednocześnie bez większych problemów daje uprawiać się w doniczce na parapecie lub na tarasie.
Lawenda jest rośliną ozdobną, ale jednocześnie uprawną, gdyż wykorzystywana jest do celów leczniczych oraz w kosmetyce. Osiąga wysokość do pół metra, w sprzyjających warunkach tworząc gęste kępy, składające się z łodyg porośniętych zielono-srebrzystymi listkami oraz fioletowo-niebieskimi kwiatami. Charakterystyczną cechą tego rodzaju jest ich silna woń, dlatego też polecana jest do obsadzania terenów, na których często przebywają ludzie.
Najpopularniejsze gatunki lawendy to: lawenda wąskolistna (zwana również lekarską, najczęściej spotykana w uprawie wielkoobszarowej), lawenda francuska (posiadająca bardzo oryginalne, kłosowate kwiaty, zwieńczone listkami przykwiatowymi), lawenda wielodzielna oraz lawenda szypułkowa.
Uprawa lawendy w doniczce, czy też innych pojemnikach typu skrzynki na kwiaty, nie różni się znacznie od uprawy w ogrodzie, a biorąc pod uwagę niektóre względy, jest nawet łatwiejsza. Nie potrzeba tak często jej pielić, a jeżeli znudzi nam się w jednym miejscu, bez problemu możemy przenieść naszą całą uprawę na inne.
Przygotowanie do uprawy
Rozpoczynamy od przygotowania donicy. Donice do uprawy lawendy powinny być głębokie, ponieważ lawenda głęboko i silnie się korzeni. Na jej dnie układamy warstwę drenażową z grubego żwiru lub tłucznia. Jest to bardzo ważne, ponieważ lawenda do prawidłowego wzrostu wymaga przepuszczalnej oraz dobrze zdrenowanej gleby. Następnie wsypujemy ziemię. Ziemia musi zawierać duże ilości wapnia, gdyż właśnie w takich warunkach naturalnie występuje ta roślina. Podłoże do uprawy lawendy powinno być żyzne, bardzo dobrze przepuszczalne i lekkie, o odczynie lekko zasadowym lub obojętnym (pH 6,0-7,0). Może to być uniwersalna ziemia do roślin ogrodowych wymieszana z piaskiem (w proporcji 1:1) lub gotowe podłoże do lawendy. Wysiew nasion ma miejsce wiosną.
Stanowisko
Stanowisko, na którym ustawimy naszą doniczkę z lawendą nie jest bez znaczenia. Powinniśmy stworzyć jej warunki jak najbardziej zbliżone do naturalnych, czyli przede wszystkim dużo słońca. Do uprawy lawendy w doniczkach na balkonie wybieramy miejsce o wystawie południowej lub zachodniej. W zacienionych miejscach lawenda słabo kwitnie, a jej pędy nadmiernie się wyciągają. Starajmy się ponadto unikać miejsc, gdzie brak jest jakichkolwiek ruchów powietrza. Delikatny wiatr z pewnością nie zaszkodzi naszym okazom, a może sprawić, iż lawenda będzie czuła się u nas lepiej.
Pielęgnacja
Do zabiegów pielęgnacyjnych należą przede wszystkim podlewanie oraz przycinanie. Wodę dostarczamy umiarkowanie, jedynie w takich ilościach, w jakich jest to niezbędne, aby ziemia zbytnio nie wyschła i nie stwardniała. Kwiaty lawendy nie pojawiają się jednocześnie, dlatego też regularnie musimy przycinać te, które już przekwitły, jednocześnie nadając całej roślinie pożądanego kształtu. Od czerwca do sierpnia, w okresie kwitnienia, regularnie przycinamy przekwitające kwiatostany. Dzięki temu przedłużymy okres kwitnienia lawendy. Przycinając kwiatostany staramy się utrzymywać kulisty pokrój lawendy. Średnio po 5-6 latach lawenda traci atrakcyjny wygląd i wówczas trzeba ją radykalne przyciąć lub wymienić na nową, jeżeli za bardzo się rozrośnie. Lawenda uprawiana w doniczce ma wyższe wymagania cieplne od tej uprawianej w gruncie. Dlatego wymaga zabezpieczenia na zimę, również w cieplejszych rejonach Polski.
Przechowywanie
Jesienią (najlepiej w październiku) donicę z lawendą przenosimy do jasnego i chłodnego pomieszczenia na zimowanie. W trakcie zimowania utrzymujemy stale umiarkowaną wilgotność podłoża i temperaturę powietrza w zakresie 5-10°C. Możemy także pozostawić lawendę na okres zimy na balkonie, ale koniecznie musimy ją odpowiednio zabezpieczyć. Przed okryciem donicy lawendę podlewamy po raz ostatni (początek października).Donice z lawendą ustawiamy w osłoniętym od wiatru miejscu na warstwie izolacyjnej z grubego kartonu lub styropianu. Ścianki donicy i roślinę szczelnie owijamy słomianą matą, grubą agrowłókniną lub innym izolującym od wiatru i mrozu materiałem. Po zimie okrycie zdejmujemy na początku kwietnia i wówczas podlewamy lawendę. W ten sposób zimować może jednak tylko lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia).
Nie przycinamy rośliny przed zimowaniem, gdyż każde cięcie powoduje wypuszczenie nowych pędów i rozkrzewianie się istniejących. Dlatego też zabieg ten przeprowadzamy dopiero wiosną. Do zimowania polecana jest lawenda wąskolistna, pozostałe gatunki w naszym klimacie powinny być uzyskiwane z nasion. Koszt jest niewielki, ale za to efekt pewniejszy. Na przełomie marca i kwietnia należy skrócić pędy lawendy o połowę. Przycinając pędy formujemy kształt kuli. Taka forma zapewnia równomierny dostęp powietrza do wnętrza krzewinki z każdej strony i odpowiednie oświetlenie wszystkich pędów. Przycinamy tylko zielone przyrosty pozostawiając zdrewniałą część nienaruszoną, ponieważ bardzo wolno się regeneruje.
Po okresie zimowania w chłodnym pomieszczeniu (końcówka kwietnia-początek maja) przystępujemy do hartowania lawendy. Hartowanie polega przyzwyczajaniu rośliny to zmiany otoczenia zarówno pod względem temperatury jak i przeciągów (wiatru). Okres hartowania przeprowadzamy przez 10-14 dni. Przez pierwsze kilka dni donice z lawendą wystawiamy na zewnątrz na 3 godziny dziennie, stopniowo ten czas wydłużając. Na stałe na balkon wystawiamy lawendę po 15-tym maja, gdy zniknie ryzyko występowania przymrozków.
Podsumowanie
Do uprawy w doniczce na balkonie najlepsze są niskie odmiany lawendy wąskolistnej, ponieważ łatwiej będzie nam opanować bujnie krzewiące się rośliny, zaś lawenda wąskolistna najlepiej radzi sobie w naszym klimacie spośród wszystkich spotykanych lawend. Oprócz lawendy wąskolistnej do uprawy w doniczkach idealnie nadaje się lawenda francuska (Lavandula stoechas). Różni się ona od lawendy wąskolistnej charakterystyczną budową kwiatostanów. Na szczycie pękatych kłosów wyrastają długie płatki, których odcień może różnić się od odcienia kwiatów w dolnej części kłosa. Lawenda francuska cechuje się zwartym pokrojem i niewielkimi rozmiarami (40-60 cm wysokości), dlatego szczególnie polecana jest do uprawy pojemnikowej. Zakwita wiosną (V-VI) i powtarza kwitnienie jesienią (IX-X). Lawenda francuska jest jednak wrażliwa na mrozy i w Polsce traktowana jest jako roślina jednoroczna, chociaż niekiedy udaje się ją przezimować.
Tekst: Agnieszka Woźna, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w powiecie rawickim
Zdjęcie: www.freepik.com
Materiały źródłowe: Regiodom.pl; Poradnikogrodniczy.pl
