Środki ochrony roślin do zwalczania chorób grzybowych w sadach
Najczęściej występujące choroby grzybowe w sadzie to parch, mączniak oraz gorzka zgnilizna. Ochrona drzew przed tymi zarazami uwzględnia substancje biologicznie czynne i środki ochrony roślin. Część z nich zaczyna być jednak wycofywana z obrotu, dlatego rolnik powinien wiedzieć, w jaki sposób dalej sobie z tym radzić.
Istnieją różne sposoby ochrony roślin, lecz nie wszystkie utrzymują się na rynku. Często są wycofywane z powodu szkodliwości dla środowiska. W takiej sytuacji rolnik musi szukać innych rozwiązań, jak na przykład samodzielne przygotowywanie preparatów ochronnych. Jedna z domowych metod opiera się na wykorzystaniu drożdży, które pomagają zwalczać zarazy. Należy jednak pamiętać, że do zastosowania nadają się jedynie drożdże piekarnicze instant.
Taki środek stosowany w uprawie jabłoni można przygotować samemu. Jest to preparat składający się z 0,5 kilograma drożdży i około 7 kilogramów cukru lub jego pochodnych, na przykład melasy. Po przefermentowaniu roztwór należy rozcieńczyć w 400-700 litrach wody na jeden hektar. Ilość wody może być większa, żeby dokładniej i równomiernie pokryć rośliny. Najlepiej jednak zastosować dawkę nieprzekraczającą 1000 litrów.
Z kolei do przygotowania cieczy roboczej będzie potrzebny pojemnik o pojemności 15-20 litrów i woda o maksymalnej temperaturze 30-40 stopni Celsjusza. Do pojemnika należy wlać 5 litrów ciepłej wody, dodać cukier oraz 0,5 kilograma drożdży. Całość należy wymieszać i odstawić na około 10 minut. Po tym czasie roztwór wlewa się do częściowo napełnionego wodą opryskiwacza i uzupełnia do wymaganej pojemności, cały czas mieszając.
Choroby w sadzie – parch, mączniak, zgnilizna
Parch jabłoni to grzybowa choroba, która występuje najczęściej z wszystkich zarażeń. Nie dość, że obniża plonowanie i jakość owoców, to również osłabia całe drzewo.
W celu ograniczenia parcha jabłoni i gruszy można wykorzystywać metody agrotechniczne:
- Zastosować zrównoważone nawożenie drzew,
- Wykonać prawidłowe cięcie drzew,
- Utrzymać umiarkowany wzrost drzew,
- Nie zagęszczać koron drzew – utrzymać przewiewność koron,
- Ograniczyć – skrócić okres zwilżania liści,
- Osiągnąć optymalną penetrację koron cieczą roboczą podczas zabiegu.
Wykorzystując powyższe zalecenia można osiągnąć wyższą skuteczność ochrony upraw sadowniczych przed parchem. Poza wyżej wymienionymi zabiegami do ochrony jabłoni i gruszy są obecnie zalecane następujące preparaty: Chorus 50 WG, Score 250EC, Embrelia 140 SC, Sparta 250 EW, Miedzian 50 WP i Funguran Forte 50 NEW WP, ale preparaty te w niedalekim czasie będą wycofywane ze stosowania.
Po zbiorach owoców, w celu ograniczenia parcha i wyeliminowania korzystnych warunków do jego rozwoju oraz przezimowania, stosowano oprysk mocznikiem. W obecnej sytuacji nie można już korzystać z mocznika, gdyż posiada inną „formułę” i można go zastąpić na przykład preparatem Bactim Liście.
Kolejnym zagrożeniem, które przyczynia się do dużych strat w produkcji i jakości owoców jest mączniak. Grzyb ten rozprzestrzenia się szybko dzięki wysokim temperaturom i częstym okresom suszy, atakując najmłodsze przyrosty. W ochronie pojawią się problemy z uwagi na planowane wycofanie następujących preparatów: Score 250 EC, Emdrelia 140 SC, Sparta 250 EW.
Aby zminimalizować rozwój mączniaka należy ograniczyć źródła infekcji pierwotnej:
- Poprzez wycinanie wiosną porażonych pędów ze źródłem infekcji,
- Przed kwitnieniem drzew usuwanie organów z objawami chorobowymi,
- Poprzez zwracanie uwagi na warunki pogodowe,
- Poprzez właściwe nawożenie sadu - nie można przenawozić plantacji azotem, aby nie doprowadzić do nadmiernego wzrostu drzew; duże przyrosty doprowadzają do nadmiernego zagęszczenia koron, co utrudnia wykonywanie zabiegów środkami ochrony roślin (brak dokładnego pokrycia drzew cieczą roboczą).
Następną uciążliwą chorobą grzybową w sadzie jest gorzka zgnilizna jabłek – tak zwane oczkowanie jabłek. Źródłem zakażenia owoców są martwe krótkopędy i rany zgorzelowe. Zarodniki konidialne grzyba są przenoszone z kroplami deszczu na owoce, gdzie wnikają do przetchlinek i kiełkują. Objawy choroby mogą być niewidoczne aż do dojrzałości konsumpcyjnej jabłek. Dopiero w przechowalni pojawiają się jasnobrązowe plamy, a później ciemnobrązowe plamy gnilne. Przechowywanie owoców w niskich temperaturach nie hamuje rozwoju tego grzyba. Ważnym etapem w ochronie jest lustracja sadu i usuwanie porażonych krótkopędów i leczenie ran zgorzelowych. Choroba występuje również w uprawie gruszy. Na dzień dzisiejszy dostępne do ochrony przed gorzką zgnilizną jabłek są preparaty: Switch 62,5 WG, Geoxe 50 WG i Luna Experience 400 SC, jednak znajdują się na liście środków przeznaczonych do wycofania.
Informacje dotyczące terminów wycofania niektórych substancji czynnych lub środków ochrony roślin:
- Preparaty z substancją czynną indoksakarb – wycofanie do dnia 19.09.2022 roku z wyjątkiem preparatu Rumo 30 WG wycofanego do dnia 30.04.2022,
- Preparaty z substancją czynną fosmet wycofane do dnia 01.11.2022 roku,
- Preparaty z substancją czynną pirymikarb wycofane do 30.04.2022 roku,
- Preparaty z substancją czynną tebufenpirad wycofane do 31.10.2022 roku,
- Preparaty z substancją czynną lambda-cyhalotryna wycofane do 31.03.2023 roku,
- Preparaty z substancją czynną emamektyna wycofane do 30.11.2024 roku,
- Preparaty z substancją czynną etoksazol wycofane do dnia 31.01.2028 roku.
Najwięcej kontrowersji budzi stosowanie środków chemicznych na bazie glifosatu do walki z chwastami. W Unii Europejskiej środki te mogą być stosowane do 15 grudnia 2022 roku, a całkowity zakaz stosowania będzie obowiązywał według obecnych danych od roku 2024.
