Pożyteczne mikroorganizmy w produkcji rolnej
Efektywne Mikroorganizmy (EM) to mieszanina mikroorganizmów, która znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach naszego życia. Można je stosować zarówno w produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej, a także w medycynie.
Mieszanka tych mikroorganizmów została zidentyfikowana jako Efektywne Mikroorganizmy w latach 80-tych ubiegłego wieku w Japonii. Składa się ona z ponad 80 różnych rodzajów mikroorganizmów zebranych i hodowanych w odpowiedni sposób. Do najważniejszych mikroorganizmów EM zalicza się bakterie kwasu mlekowego, drożdże i bakterie fotosyntetyczne. Są to preparaty naturalne wolne od organizmów modyfikowanych genetycznie, przyjazne środowisku, które wykazują działanie antyutleniające. Są w pełni bezpieczne dla człowieka, roślin i zwierząt. Nie mają okresów karencji i prewencji.
Najpopularniejszą mieszanką jest tak zwany EM Aktywny, który stosowany jest zarówno w ogrodach ozdobnych (kwiaty, trawniki i tym podobne), jak i roślinach uprawnych (warzywa, zboża), a także w sadach. EM, czyli probiotyki w rolnictwie używane są bezpośrednio na glebę lub na roślinę przez oprysk, podlewanie lub moczenie. ProBio Emy dla zwierząt dostępne są w formie roztworów do picia, a także paszy suchej i mokrej. Mechanizm działania polega na jak największym wysyceniu danego środowiska pożytecznymi mikroorganizmami, które będą wypierały z niego drobnoustroje patogenne.
Stosowanie mieszanki
Zabiegi preparatami EM wymagają systematyczności w ich stosowaniu. Właśnie systematyczność przynosi korzystne efekty w postaci jakości plonu czy produktu. Zawarte w nich naturalne składniki i mikroorganizmy pobudzają pożyteczne procesy zachodzące w podłożu. Tworzą próchnicę – naturalny magazyn wody i "żywności" w glebie. Stabilizują pH gleby na poziomie około 7. Poprawiają stosunki powietrzno-wodne w glebie. Przetwarzają niedostępne formy fosforu, potasu, magnezu oraz wapnia na związki przyswajalne dla roślin. Wpływają w ten sposób na zmniejszenie ilości zastosowania nawozów pod konkretne uprawy. Przypisuje się im cechę ochraniającą rośliny, gdyż niwelują pochodzące z gleby patogeny (czynnik chorobotwórczy). Przyspieszają rozkład odpadków i szczątków organicznych.
Stosowanie probiotyków w chowie lub hodowli zwierząt wpływa na szereg pozytywnych zjawisk. Następuje stymulacja rozkładu pokarmu oraz ochrona mikroflory przewodu pokarmowego, która odpowiada za prawidłowy przebieg trawienia treści pokarmowej. Podanie zwierzętom EM z wodą lub paszą znakomicie poprawia przyswajalność pasz. Poprawia ogólną odporność oraz kondycję zwierząt hodowlanych. Zastosowany zewnętrznie przyspiesza gojenie ran, likwiduje grzybice, a także ogranicza dostęp pasożytów do skóry. Ponadto wykorzystując starannie wyselekcjonowane szczepy mikroorganizmów, głównie bakterii fermentacji mlekowej, uzyskać można wysokiej jakości kiszonki oraz sianokiszonki posiadające dobre walory smakowe oraz nie ulegające procesom psucia po otwarciu pryzmy.
Coraz częściej spotyka się firmy, które stosują preparaty probiotyczne do zabezpieczenia magazynów przed działaniem niekorzystnych mikroorganizmów (na przykład pleśni), głównie tych, w których przechowywane są płody rolne. EM to nie tylko przyjazny środek naturalny wykorzystywany w wszelkich uprawach, ale również Pro-Biotyk, mieszanka paszowa uzupełniająca na bazie żywych kultur bakterii wykorzystywany w medycynie zwierząt i ludzi. Zalecany do przemywania wymion bydła mlecznego po udoju, jak również spryskiwania racic i ściółki w celu zapobiegania stanom zapalnym tych narządów. Natomiast w medycynie ludzi stosowany w zwalczaniu gronkowca złocistego, gdzie EM pozbawiają bakterie gronkowca zdolności do utleniania. Mówi się także o zastosowaniu EM w zwalczaniu AIDS, a także cukrzycy.
Pozytywnym przykładem dobrego działania pożytecznych mikroorganizmów jest Gospodarstwo Ekologiczne „Grabina” państwa Serafinowiczów w powiecie kolskim, gmina Dąbie. EM stosowane są w ich produkcji od wielu lat z dobrymi efektami. Wyniki tych działań są bardzo korzystne i przedstawiają się następująco:
- poprawa struktury gleby (gruzełkowatość),
- wzrost zawartości próchnicy w glebie,
- zwiększenie sorpcji wodnej gleb,
- rezygnacja z zapraw nasiennych a zastąpienie ich EM,
- radykalne zmniejszenie zapotrzebowania na fungicydy w ochronie zbóż, gdyż stosowane EM znacznie podnoszą odporność zbóż na choroby grzybowe,
- ograniczenie do 30% dawki nawozów,
- rezygnacja z zabiegu wapnowania pól.
Stosowanie EM nie należy traktować jako zamiennika innych metod gospodarowania glebą. Jest to technologia wspomagająca optymalizowanie najlepszych metod gospodarowania glebą, takich jak płodozmian, użycie organicznych ulepszaczy, uprawa konserwująca, recykling resztek plonów i biokontrola szkodników. Dzięki użyciu technologii EM poprawia się wielkość i jakość plonów, żyzność i produktywność gleby oraz zmniejsza się potrzeba stosowania nawozów sztucznych i pestycydów. EM sam w sobie nie jest nawozem ani środkiem ochrony roślin. Nadmienić należy również, że technologia EM posiada atesty dopuszczające jej użycie w uprawach ekologicznych, a międzynarodowa marka EM i wszystkie produkty spod tego znaku posiadają stosowne certyfikaty, również w naszym kraju.
W związku z aktualną sytuacją wysokich cen nawozów mineralnych na rynku oraz faktem ich niższego zastosowania w uprawach - warto zastanowić się nad alternatywą stosowania EM w produkcji rolnej. Systematyczne stosowanie pożytecznych mikroorganizmów w gospodarstwie przynieść może bardzo korzystne efekty produkcyjne i ekonomiczne.
