Odmiany wybranych gatunków roślin dla województwa wielkopolskiego

Wykaz odmian zbóż ozimych dla Wielkopolski

Jęczmień ozimy

W 2022 roku dla województwa wielkopolskiego rekomendowanych jest 8 następujących odmian jęczmienia ozimego: Jakubus, Kaylin, KWS Flemming, KWS Higgins, Melia, Mirabelle, SU Jule, Yukon. Pierwszy raz czyli od 2022 roku rekomendowane są takie odmiany jak KWS Fleming, Melia, Mirabelle i SU Jule.

Wszystkie odmiany to odmiany wielorzędowe typu pastewnego, wpisane do Krajowego Rejestru Odmian w latach 2016-2019. Charakteryzują się przede wszystkim wysoką plennością w granicach około 9 tony na hektar (t/ha) oraz dość dobrą odpornością na takie choroby, jak plamistość siatkowa, ciemnobrunatna plamistość, mączniak prawdziwy, rdza jęczmienia i rynchosporioza. Odporność na wyleganie wynosi od przeciętnej do dużej, w zależności od wysokości roślin. Charakterystyczną ich cechą jest również duże wyrównanie ziarna oraz dobra zawartość białka w ziarnie. Zimotrwałość ocenia się w skali 9-stopniowej, wszystkie odmiany mieszczą się w przedziale 5-5.5 (5.5-odmiana Yukon).

Pszenica ozima

Z pszenic ozimych rekomendowanych w roku 2022 dla województwa wielkopolskiego jest 14 odmian.

Są to odmiany chlebowe wpisane do Krajowego Rejestru Odmian w latach 2013-2019. Należą do nich odmiany: Artist, Comandor, Euforia, Formacja, LG Keramik, Medalistka, Opoka, Owacja, Plejada, RGT Bilanz, SY Dubaj, SY Orofino, Tonnage i Venecja.

Od 2022 roku po raz pierwszy otrzymały rekomendację dla województwa wielkopolskiego takie odmiany jak: Comandor, LG Keramik, Opoka, SY Dubaj, SY Orofino, Tonnage i Venecja.

Odmiany Comandor, Euforia, Fomacja, LG Keramik, Opoka, SY Dubaj, Venecja są to odmiany chlebowe należące do grupy A, czyli jakościowej odmiany chlebowej. Pozostałe, oprócz Tonnage, to odmiany chlebowe z grupy B. Tonnage to odmiana pastewna należąca do odmian z grupy C.

Odmiany chlebowe z grupy A (jakościowa odmiana chlebowa) charakteryzują się plennością 8-9 t/ha, zimotrwałością w skali 9-stopniowej od 4 do 4.5. Ważną ich cechą jest również odporność na kompleks chorób podstawy źdźbła. Inną kwestią jest również odporność na takie choroby, jak mączniak prawdziwy liści, rdza brunatna, rdza żółta, brunatność plamista liści, septorioza liści oraz fuzarioza kłosów. Odmiany te według badań COBORU cechuje dobra odporność na te choroby oceniane średnio na 7.8 w 9-stopniowej skali. Przy wyborze odmiany ważna jest też jej odporność na rdzę żółtą. W tym przypadku na uwagę zasługują takie odmiany, jak Comandor, Euforia, Formacja, LG Keramik, SY Dubaj, u których badania wykazały odporność na poziomie 8.2-8.9 w skali 9-stopniowej, a odmiana LG Keramik i SY Dubaj nawet na poziomie 9. W punktacji tej odstaje odmiana Opoka, która uzyskała tylko 5.5 punktów.

Ważnymi cechami przy wyborze odmiany są również parametry świadczące o zawartości i jakości glutenu, które przekładają się na wydajność mąki oraz jakość chleba.

Odmiany Artist, Medalistka, Owacja, Plejada, RGT Bilanz, SY Orofino to odmiany chlebowe należące do grupy B. Wszystkie odmiany, oprócz SY Orofino, były już rekomendowane do uprawy w województwie wielkopolskim. SY Orofino rekomendowana jest od 2022 roku. Są to odmiany wysoko plonujące, plonują na poziomie 8-9 t/ha. Zimotrwałość wynosi 4 – 5.5 (Medalistka 5.5), odporność na kompleks chorób podstawy źdźbła 7.6-7.9. Odporność na rdzę żółtą również wysoka.

Ostatnią odmianą rekomendowaną do uprawy na terenie województwa wielkopolskiego jest odmiana Tonnage należąca do grupy C, jest to typowo odmiana pastewna. Odmiana ta pod względem interesujących rolnika parametrów nie odbiega daleko od pozostałych przedstawionych odmian. Jedyną jej wadą jest mniejsza zimotrwałość na poziomie 3.5.

Pszenżyto ozime

Następnym omawianym gatunkiem jest pszenżyto ozime. W 2022 roku w Krajowym Rejestrze Odmian znalazło się 7 odmian. Są to: Avocado, Belcanto, Carmelo, Meloman, SU Liborius, Tadeus i Temuco. SU Liborius jako jedyna odmiana jest rekomendowana do uprawy od 2022 roku. Pozostałe odmiany na pewno są już znane rolnikom.

Wszystkie odmiany zostały zarejestrowane w Krajowym Rejestrze w latach 2014-2019. Pszenżyta z reguły uprawia się w gospodarstwach, które specjalizują się w produkcji zwierzęcej. Jest to bowiem gatunek, który jest przede wszystkim cennym surowcem paszowym. Dlatego przy wyborze odpowiedniej odmiany należy kierować się wysokością plonu, odpornością na choroby, zimotrwałością oraz takimi parametrami, jak porastanie ziarna, skłonnością do wylegania, masą 1000 ziaren, gęstością w stanie zsypnym oraz zawartością białka. Parametry te bowiem wpływają nie tylko na jakość plonu i tym samym na produkcję paszy wysokiej jakości, ale również na jego cenę w skupie.

Odmiany rekomendowane do uprawy w województwie wielkopolskim charakteryzują się wysoką plennością na poziomie 8-9 t/ha. Zimotrwałość odmian utrzymuje się na poziomie 4-6. Najwyższą zimotrwałością charakteryzuje się odmiana Carmelo (6). Nie można również mieć zastrzeżeń do odporności na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, mączniaka prawdziwego, septoriozę liści i plew oraz rynchosporiozę. Wszystkie odmiany są dość odporne na te choroby. Najwyższą odporność na rdzę żółtą ma odmiana SU Liborius 8.9 w skali 9 stopniowej, która jest rekomendowana do uprawy w województwie wielkopolskim od 2022 roku. Tak ważna cecha, jak porastanie ziarna przed zbiorem, oceniana jest w badaniach COBORU na poziomie 5-6 w 9-stopniowej skali praktycznie dla wszystkich rekomendowanych odmian. Zawartość białka jest na poziomie 3 -5. Najniższą mają odmiany Meloman i Tadeus, najwyższą Belcanto i Carmelo.

Żyto ozime

Dla gospodarstw, które posiadają słabsze gleby i uprawa pszenic oraz pszenżyta jest raczej niemożliwa, hodowle proponują uprawę odmian żyta ozimego. Żyto ozime charakteryzuje się przede wszystkim dużą zimotrwałością i mrozoodpornością.

Wśród odmian żyta ozimego w Krajowym Rejestrze Odmian na rok 2022 znalazło się 7 odmian. Są to Dańkowskie Skand, Dańkowskie Turkus, KWS Dolaro, KWS Jethro, KWS Serafino, KWS Vinetto oraz Piano. Po raz pierwszy w województwie wielkopolskim otrzymały rekomendacje odmiany Dańkowskie Skand i KWS Jethro.

Wśród odmian żyta ozimego występują odmiany populacyjne i hybrydowe. Odmiany hybrydowe maja przewagę w plonowaniu, wygrywają też w produkcji pasz w żywieniu zwierząt, w skupie osiągają wyższe ceny. Z żyta wypiekany jest również chleb i tutaj żyto hybrydowe ma również przewagę nad odmianami populacyjnymi.

Do odmian populacyjnych rekomendowanych do uprawy w województwie wielkopolskim należą odmiany Dańkowskie Skand i Dańkowskie Turkus, wpisane do Krajowego Rejestru Odmian w latach 2016-2017. Odmiana Dańkowskie Skand po raz pierwszy została rekomendowana przez COBORU do uprawy w województwie wielkopolskim w roku 2022. Obie odmiany charakteryzują się wysoką plennością, mają niskie wymagania glebowe. Poza tym mają dobrą odporność na wyleganie i są odporne na takie choroby, jak pleśń śniegowa, mączniak prawdziwy, rdzę brunatną i źdźbłową oraz choroby podstawy źdźbła. Charakteryzują się również dobrymi parametrami wypiekowymi.

Do odmian hybrydowych zaliczamy KWS Dolaro, KWS Jethro, KWS Serafino, KWS Vinetto oraz Piano. Odmiany te zostały wpisane do Krajowego Rejestru Odmian w latach 2016-2019. Dla województwa wielkopolskiego odmiana KWS Jethro otrzymała rekomendację w 2022 roku.

Praktycznie wszystkie te odmiany charakteryzują się bardzo wysoką plennością i mają sztywną słomę, co czyni je odpornymi na wyleganie. Według badań COBORU, mają dobrą zdrowotność, są odporne na takie choroby, jak rynchosporioza, mączniak prawdziwy, rdza brunatna i źdźbłowa, pleśń śniegowa oraz septoriozy liści i choroby podstawy źdźbła. Ważną ich cechą jest również odporność na porastanie ziarna. Poza tym posiadają innowacyjny system POLLENPLUS co czyni ich łan odporny przed sporyszem. Ze względu na dobrą wydajność mąki i gęstość ziarna w stanie zsypnym mogą być również wykorzystywane w celach konsumpcyjnych.

Nie sposób tu wymienić dokładnie wszystkich wyników badań przeprowadzanych przez Stacje Doświadczalne Oceny Odmian. Jednakże są one udostępniane na stronie internetowej COBORU i w każdej chwili można się z nimi zapoznać.

Ostatecznie to producenci rolni dokonują wyboru odpowiedniej odmiany w swoim gospodarstwie. Nie wystarczy jednak „dobra” odmiana. Efekt w postaci wysokiego plonu i dobrej jakości ziarna uzyskuje się poprzez odpowiednią agrotechnikę w jej uprawie.