Ochrona upraw sadowniczych w okresie zbioru i po zbiorze owoców
Zagrożenia w czasie wegetacji upraw sadowniczych oraz najczęściej występujące patogeny w uprawach.
Aby prawidłowo prowadzić produkcję owoców – na przykład jabłoni – nie wystarczy skupić się na samych zabiegach ochrony roślin. Należy także monitorować zawartość składników w glebie. Prawidłowe nawożenie można osiągnąć dzięki systematycznemu wykonywaniu analiz prób glebowych. Na podstawie takiej analizy można uzupełnić braki składników, w przypadku ich niedoboru, a przy wysokich zawartościach zastosować zapobiegawczo lub całkowicie zrezygnować z ich podawania.
W okresie produkcji owoców należy roślinom dolistnie uzupełniać składniki mineralne, w szczególności wapń, którego roślina nie jest wstanie pobrać z nawożenia doglebowego w ilości odpowiadającej jej zapotrzebowaniu.
Uwaga na choroby przechowalnicze
Prawidłowe nawożenie plantacji pozwala w przyszłości ograniczyć straty związane ze zbiorem owoców. Momentem krytycznym jest również sposób i warunki przechowywania owoców w przechowalniach lub chłodniach. Dlatego ochrona upraw sadowniczych nie dotyczy tylko i wyłącznie okresu wegetacji. W cyklu produkcyjnym trzeba pamiętać o zabezpieczeniu plonu w okresie jego przechowywania przed tak zwanymi chorobami przechowalniczymi.
Choroby przechowalnicze dzielimy na dwie grupy:
- choroby pochodzenia grzybowego: gorzka zgnilizna jabłek, antraknoza jabłek, szara pleśń jabłek, brunatna zgnilizna jabłek, mokra zgnilizna jabłek, miękka zgnilizna jabłek;
- choroby pochodzenia fizjologicznego: gorzka plamistość podskórna, oparzelina powierzchniowa, szklistość miąższu, rozpad starczy, rozpad chłodniczy i plamistość jonatana.
Choroby pochodzenia fizjologicznego lub ich nasilenie najczęściej powodowane są brakiem lub niską zawartością składników pokarmowych:
- gorzką plamistość podskórną powoduje niedobór wapnia oraz wysoki stosunek potasu do wapnia;
- oparzelina powierzchniowa przeważnie jest wynikiem niskiej zawartości wapnia;
- za szklistość miąższu odpowiada przenawożenie azotem i niedostateczna zawartość wapna;
- rozpad starczy oznacza przenawożenie azotem, niedobór fosforu i niską zawartość wapna;
- rozpad chłodniczy to jedyna z chorób, którą powoduje zbyt niska temperatura przechowywania;
- plamistość jonatana oznacza niską zawartość wapna.
Opryski na parcha jabłoni
Po zbiorze owoców bardzo ważne jest wykonanie zabiegu mocznikiem w celu ograniczenia warunków korzystnych do przezimowania parcha jabłoni oraz do ograniczenia rozwoju innych chorób grzybowych na rok następny. Zabieg taki powoduje szybki rozkład pozostałości (liści). Oprysk mocznikiem to bez wątpienia najbardziej godna polecenia metoda na zwalczanie parcha jabłoni. Do oprysku należy przygotować roztwór mocznika o stężeniu 5 procent. Taki roztwór mocznika można uzyskać mieszając 0,5 kilograma nawozu mocznika wraz z 10 litrami wody.
Opryski drzew owocowych mocznikiem przeciwko parchowi należy wykonać jesienią. Najlepiej w momencie, gdy na jabłoniach są jeszcze liście. Taki czas przypada pod koniec października lub na początku listopada w zależności od pogody. Zabieg opryskiwania 5-procentowym roztworem mocznika należy wykonać bardzo dokładnie. Trzeba opryskać wszystkie liście na drzewie oraz te, które opadły już na ziemię. Im dokładniej wykonamy zabieg tym większe prawdopodobieństwo, że parch jabłoni nie porazi jabłoni w przyszłym roku. Do wykonania zabiegu należy korzystać z mocznika bez inhibitora ureazy oraz otoczkowanego. Sadownicy i rolnicy zgłaszali, że te formy mocznika źle się rozpuszczają.
Szczegółowe informacje, jakie preparaty są dostępne do zwalczania wyżej wymienionego agrofaga można znaleźć na stronach internetowych lub w aktualnym Programie Ochrony Roślin Sadowniczych opracowanym przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach.
Tekst: Ryszard Michalski, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego, gmina Sompolno
Zdjęcie: Freepik
