Ekologiczna uprawa warzyw
Ekologiczna uprawa warzyw to nie tylko uprawa bez stosowania chemii, ale także sposób życia – uprawiając warzywa wiemy, co jemy. Prowadząc taką uprawę, można również zaobserwować po pewnym czasie małe ilości szkodników i chorób.
Ekologia taka wymaga jednak zastosowania kilku zasad. Ważne jest, aby stosować naturalne nawozy organiczne – obornik, kompost, nawozy zielone czyli poplony, które przekopane z glebą wzbogacają ziemię w próchnicę i azot. Ponadto, stosujemy tylko naturalne środki do zwalczania chorób i szkodników występujących w warzywach.
Należy również przestrzegać prawidłowego płodozmianu, który możemy określić według następujących zasad:
- następstwo roślin według zapotrzebowania na składniki pokarmowe w kolejności uprawy (o dużych wymaganiach, średnich i małych w kolejnych latach),
- następstwo roślin w zależności od głębokości korzenia, płytko korzeniące się, średnio i głęboko korzeniące się,
- nie należy uprawiać po sobie roślin z tej samej rodziny ze względu na występowanie chorób i szkodników oraz chwastów, na przykład pomidorów po ziemniakach,
- uprawiać naprzemiennie rośliny o dużych i małych wymaganiach wodnych,
- uprawiać poplony z roślin motylkowych z wykorzystaniem do nawożenia gleby.
Uprawa ogródka warzywnego
Warzywnik można podzielić na cztery części: na jednej części zależnie od potrzeb uprawiamy warzywa wieloletnie, takie jak: rabarbar, siedmiolatkę, szczypior, szczaw i zioła wieloletnie (lubczyk, estragon czy oregano). Resztę powierzchni dzielimy na trzy części i dla każdej planujemy uprawy: jesienią pierwszego roku nawozimy grządki obornikiem i uprawiamy tu warzywa silnie wyjaławiające glebę: kapustę białą i czerwoną, włoską, kalafior, brukselkę, pomidory, ogórki i seler korzeniowy. Drugiego roku przeznaczamy grządki pod uprawę takich warzyw, jak szpinak, cebula, por, marchew, sałaty, buraki korzeniowe, jarmuż, kalarepa i pietruszka korzeniowa. Trzeciego roku obsadzamy grządki warzywami słabo wyjaławiającymi glebę, takimi jak groch, fasola, bób, pietruszka naciowa, rzodkiewka, rzodkiew biała i czarna.
Jesienią każdego roku nawozimy obornikiem jedynie część naszego ogrodu. Nie zawsze mamy dostęp do świeżego obornika, ale możemy zastosować obornik granulowany. Mamy do wyboru obornik koński, bydlęcy, stosujemy go w ilości około 100 – 200 gramów na metr kwadratowy. Taki obornik możemy też wykorzystać do zasilenia roślin podczas wegetacji, wystarczy zalać granulki wodą, odstawić na dwa tygodnie i podlać po rozcieńczeniu z wodą. Innym, często wykorzystywanym nawozem organicznym jest kompost, który poprawia żyzność gleby. Do jego produkcji możemy użyć między innymi resztek roślinnych, liści drzew, odpadów kuchennych, kory, trocin, następnie, który dojrzały należy wymieszać z glebą.
W ogródku ekologicznym nie stosujemy chemii do zwalczania chorób i szkodników. Wykorzystujemy środki naturalne, sporządzamy wywary lub tak zwane gnojówki ze skrzypu, który uchodzi za uporczywy chwast, a przerobiony działa przeciw chorobom grzybowym. Można również użyć gnojówki z pokrzywy lub mieszanki ziół, takich jak pokrzywa, mięta, piołun, skrzyp i krwawnik.
Rośliny około 1 kilograma umieszczamy w dużym pojemniku i zalewamy około 10 litrami wody - odstawiamy na dwa tygodnie i mieszamy codziennie, następnie używamy do opryskiwania roślin przeciwko mszycom i przędziorkom. Po rozcieńczeniu z wodą, taka gnojówka jest też dobrym nawozem dolistnym. Rośliny podlewane nimi będą rosły mocniejsze i odporniejsze na różnego rodzaju choroby, a co za tym idzie, będą większe plony.
Przeciw zarazie ziemniaczanej na pomidorach można wykorzystać oprysk z serwatki, ale przyniesie to efekt wyłącznie przy stosowaniu zabiegu profilaktycznego, ponieważ serwatka nie pomoże zakażonym już roślinom.
Do oprysku ogórków gruntowych przeciw mączniakowi rzekomemu stosujemy oprysk z mieszanki maślanki i piwa w proporcji 1:1. Do wzmocnienia odporności ogórka i pomidora na choroby grzybowe, możemy wykorzystać dobroczynne działanie pokrzywy zwyczajnej (o dużych liściach) układając całe rośliny pokrzywy przed posadzeniem sadzonek pomidora. W tym celu należy zrobić trochę większe zagłębienie, ułożyć pokrzywy, przysypać cienką warstwą ziemi i sadzić krzaczek. Podobnie postępujemy z nasionkami ogórka. Również przy problemach z mączniakiem zaleca się mieszankę surowego mleka i wody w proporcji (1:8), co ogranicza porażenie. Można także zastosować mieszaninę wody (2 litry) z torebką proszku do pieczenia i 20 mililitrów oleju rzepakowego.
Inne wywary czy gnojówki z roślin to: preparat z cebuli – zwalcza miodówki, skoczki, pędziorki i mszyce; preparat z wrotyczu – mrówki, pchełki, kwieciaki, roztocza truskawkowca, opuchlaka truskwawkowca, mączlika szklarniowego; preparat z czosnku – choroby grzybowe, bakteryjne, mszyce, przędziorki, wielkopąkowaca porzeczkowego czy połyśnicę marchwiankę.
Przy uprawie warzyw można także wykorzystać wzajemne oddziaływanie na siebie różnych roślin. Przykładem jest sąsiedztwo w uprawie marchwi i cebuli, ponieważ rośliny te mają na siebie dobry wpływ i zdrowo rosną. Ponadto, połyśnica marchwianka nie lubi cebuli, a śmietka cebulanka nie toleruje marchwi. Dlatego zawsze cebule i marchew siejemy naprzemiennie jeden rządek marchwi i jeden rządek cebuli. Marchew dobrze rośnie również w towarzystwie rzodkiewki. Nie należy siać koperku koło marchwi - mają na siebie negatywne działanie.
W ogródku warzywnym dobrze jest posiać aksamitkę i nasturcję, ale również uprawiać warzywa zgodnie z kalendarzem biodynamicznym, lepiej wtedy rosną i mniej chorują. Ogród prowadzony w sposób ekologiczny dostarcza żywność najwyższej jakości.
