Cebula – magiczne warzywo o wielu właściwościach
Jednym z najstarszych warzyw znanym od tysięcy lat jest cebula. A właściwie cebula czosnek, bo tak brzmi poprawna nazwa botaniczna cebuli, która jest warzywem z rodziny amarylkowatych. Jej przeznaczenie jest niezwykłe, ponieważ może być wykorzystywana nie tylko w kuchni, ale również w leczeniu wielu chorób i dolegliwości.
Cebula to specyficzne warzywo. Z jednej strony posiada ogromny wachlarz zastosowań, ale z drugiej zniechęca swoim zapachem, który często wywołuje łzawienie. Jest to jednak produkt, który zdecydowanie warto mieć w swoim domu. Odpowiednio przygotowany może wzbogacić walory przygotowywanych potraw, ale też pomóc naszemu ciału – zarówno od wewnątrz, jak i na zewnątrz.
Zastosowanie w kuchni i medycynie
Cebula wykorzystywana jest do celów spożywczych i medycznych. Jest powszechnie znana w naszej kuchni, ale również stanowi jeden z podstawowych składników diety śródziemnomorskiej. Znana jest z charakterystycznego smaku i zapachu, ale również z tego, że wywołuje łzawienie podczas obierania. Gości w kuchni w wielu rejonach świata, ponieważ pasuje do wielu potraw. Używać jej można przygotowując mięsa, zupy, surówki i sałatki. Doskonale nadaje się do duszenia i smażenia.
Wszystkie rodzaje cebuli są bogate w składniki odżywcze i posiadają właściwości lecznicze. Jest to cenne źródło siarki, magnezu, cynku, fluoru, kwasu foliowego, żelaza, potasu, wapnia, krzemu, witamin z grupy B,C,K,E,A oraz błonnika pokarmowego. Cebula zawiera również bardzo dużo przeciwutleniaczy (antyoksydantów), dzięki którym ma działania antybakteryjne, przeciwnowotworowe, obniżające stężenie cholesterolu i poprawiające naszą odporność.
Gdy chcemy spożyć cebulę świeżą lub wykorzystać ją do sałatki, warto wybrać odmianę o słodkim i łagodnym smaku, która ma kruchą i soczystą konsystencję. Kiedy jednak oczekujemy w potrawie bardziej wyrazistego smaku, powinniśmy wybrać ostrzejszą odmianę. Z kolei gdy chcemy cebulę przechowywać po ususzeniu lub zamrożeniu, to musimy wybrać taką odmianę, która ma ostry smak i biały, nieciemniejący miąższ. Przy konserwowaniu najlepiej sprawdzi się za to odmiana o białej łusce i miąższu. Do przechowywania zimą najlepiej nadaje się odmiana cebuli twarda i odporna na obicia, które mogą powstać podczas przechowywania jej luzem.
Rodzaje i właściwości odżywcze cebuli
Jak widać, cebula ma dużo odmian i właściwości odżywczych. Warto zatem poznać dokładne ich cechy oraz różnice:
Cebula czerwona ma piękny fioletowo – bordowy kolor. Charakteryzuje się delikatnym smakiem, dlatego często dodawana jest do sałatek, głównie w diecie śródziemnomorskiej. Smażona lub duszona posłuży jako składnik sosów, mięsa czy makaronów. Jest mało kaloryczna, jednak dość ciężkostrawna.
Cebula czerwona to również cenne źródło potasu, witamin z grupy B, witamin E i C, siarki, wapnia, magnezu, żelaza, miedzi, cynku.
Cebula cukrowa ma z kolei bardzo delikatny smak i aromat, jest lekko słodka, dlatego często zjadana jest na surowo w sałatkach i surówkach. Świetnie nadaje się do spożycia przez osoby, które nie lubią ostrego smaku cebuli. Posiada soczysty miąższ i białą skórkę.
Cebula cukrowa jest cennym źródłem olejków eterycznych i związków siarkowych oraz fitoncyd, które działają przeciwbakteryjnie. Jest bogata w witaminy z grupy B, zawiera witaminy K,E i A, wapń, potas i oczywiście liczne przeciwutleniacze o działaniu antynowotworowym.
Cebula biała, zwana inaczej czosnkową, ponieważ w jej smaku i aromacie wyczuwamy czosnek. Jest bardziej wyrazista niż dymka czy cebula cukrowa, jednak nie aż tak, jak cebula żółta. Jej struktura jest chrupka. Dobrze komponuje się z sosami i sałatkami, nadaje się do smażenia. Jest to cebula, która dobrze współgra z naszym układem pokarmowym, nie powodując przykrych dolegliwości typu wzdęcia. Po ten rodzaj cebuli chętnie powinny sięgać osoby z wrażliwą wątrobą, mające problemy trawienne.
Cebula biała ma wysokie właściwości bakteriobójcze i wzmacniające odporność. Podobnie jak inne cebule zawiera szereg witamin z grupy B, witaminy K i A oraz bardzo dużo minerałów.
Cebula żółta (zwyczajna) jest najczęściej używana w polskiej kuchni. Jest to cebula o silnym, ostrym smaku. Ma wewnątrz zielonkawo – biały, jasnożółty lub biały miąższ. Jest warzywem niskokalorycznym.
Składniki zawarte w cebuli żółtej pobudzają wydzielanie soków żołądkowych i tym samym wzmacniają trawienie i apetyt. Cebula ta dostarcza witamin A,B,C oraz minerałów: krzemu, wapnia, cynku, żelaza i siarki. Dzięki tak bogatemu składowi cebula żółta chroni nasz organizm przed infekcjami, oczyszcza go i działa moczopędnie.
Charakterystyka najważniejszych składników odżywczych występujących w cebuli:
a) Kwercetyna: przeciwutleniacz (antyoksydant), co oznacza, że neutralizuje szkodliwy wpływ wolnych rodników. Obniża ciśnienie krwi i ma właściwości przeciwcukrzycowe i przeciwnowotworowe.
b) Związki siarki: mają działanie bakteriobójcze, przeciwcukrzycowe, przeciwnowotworowe, pomagają zmniejszać stężenie cholesterolu i obniżać ciśnienie krwi.
c) Witamina C: ma działanie przeciwutleniające, jest niezbędna do funkcjonowania układu odpornościowego, pomaga w pielęgnacji skóry i włosów.
d) Kwas foliowy: uczestniczy w produkcji krwi i funkcjonowaniu układu odpornościowego. Ma szczególne znaczenie dla kobiet przed ciążą i w jej trakcie, ponieważ zapobiega wadom wrodzonym układu nerwowego.
e) Witamina B6: bierze udział w tworzeniu czerwonych krwinek.
f) Potas: obniża ciśnienie krwi i jest ważny dla zdrowia serca.
g) Wapń: jest niezbędny dla mocnych kości.
h) Chrom: przeciwdziała insulinooporności, która prowadzi do wystąpienia cukrzycy.
i) Żelazo: odpowiada za produkcję czerwonych krwinek, wzmacnia układ odpornościowy, pomaga zmniejszyć uczucie zmęczenia.
j) Błonnik pokarmowy: - pomaga obniżyć stężenie cholesterolu we krwi i ułatwia i utrzymać prawidłową wagę.
k) Antocyjany: obecne w czerwonej cebuli, są to silne przeciwutleniacze, które nadają cebuli czerwony kolor.
l) Beta-karoten: przeciwutleniacz zawarty w szczypiorku, wzmacnia układ odpornościowy i ma właściwości przeciwnowotworowe.
Naturalny lek na wiele dolegliwości
Cebula ma bardzo duże właściwości odżywcze, ale też lecznicze. Spożywanie cebuli pomaga w profilaktyce oraz łagodzeniu objawów przeziębienia i grypy. Zwiększa naszą odporność i zwalcza stany zapalne w organizmie. Pomaga w oczyszczaniu dróg oddechowych ze śluzu i działa wzmacniająco. Jest idealnym lekiem na zapalenie gardła, zatok przynosowych, zapalenie krtani czy oskrzeli. Bulion cebulowy odblokowuje gardło i jest skuteczny w leczeniu anginy i zapalania migdałków. Na inne dolegliwości ze strony układu oddechowego najlepszym sposobem jest tradycyjny syrop z cebuli z miodem, cytryną czy imbirem (przepis poniżej).
Cebula pozwala zapobiegać też próchnicy zębów oraz pomaga w infekcjach jamy ustnej. Żucie surowej cebuli przez trzy do ośmiu minut powoduje zniszczenie wszystkich drobnoustrojów znajdujących się w jamie ustnej i gardle.
Warzywo, jakim jest cebula to najbogatsze źródło fruktanów czyli błonnika prebiotycznego, który jest pokarmem korzystnych bakterii jelitowych. Dlatego cebula jest wskazana na wzmocnienie organizmu po antybiotykach, które często niszczą dobrą i pożyteczną florę jelit.
Cebula to również sprawdzony sposób na obniżenie złego cholesterolu i zadbanie o właściwy poziom tego dobrego. Chroni nas przed zakrzepami i miażdżycą. Pomaga zapobiegać nadciśnieniu, dzięki czemu zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej, zawału i udaru.
Jedzenie cebuli pomaga zapobiegać cukrzycy, gdyż zawiera ona chrom, czyli związek mineralny, który pomaga organizmowi kontrolować poziom glukozy we krwi i zapewnia jej powolne uwalnianie do mięśni i komórek ciała.
Cebula stosowana jest także przy zwalczaniu trądziku czy opuchlizny po ukąszeniu owadów. Za dobry sposób na łagodzenie objawów trądziku jest stosowanie soku z cebuli zmieszanego z miodem lub oliwą z oliwek. Natomiast po ukąszeniu bądź użądleniu przez owady można zastosować zewnętrznie na skórę sok z cebuli, by złagodzić ból i obrzęk po użądleniach.
Składniki cebuli - krzem i wapń mają pozytywny wpływ na kości. Zmniejszają ryzyko złamań, dlatego warto ją polecać dzieciom i osobom starszym.
Cebula może pomóc w leczeniu bólu uszu. Podanie do ucha kilku kropel czystego soku z cebuli może pomóc na ostry ból ucha i szumy w uszach.
To cudowne warzywo możemy również zastosować na zewnątrz poprzez włożenie do skarpetek plastrów cebuli i pozostawienie ich na stopach na całą noc. Zamiast skarpetek możemy użyć folii, która lepiej zabezpieczy i utrzyma cebulę na właściwym miejscu. Nasze stopy posiadają bardzo dużo zakończeń nerwowych. Określone obszary są bezpośrednio połączone z narządami takimi jak mózg, wątroba, serce. W związku z tym, gdy cebula ma kontakt ze stopami ma również dostęp i korzystnie wpływa na wiele narządów w naszym organizmie. Zabieg taki pomaga niszczyć bakterie, zarazki oraz wirusy, pomaga w leczeniu przeziębienia, zwalcza obrzęki węzłów chłonnych, pomaga rozpuszczać zakrzepy, oczyszcza oskrzela w wydzieliny.
Dobre rady
Cebula posiada wiele walorów smakowych, odżywczych i leczniczych. Jest zdrowa i po spożyciu czyni w naszym organizmie wiele dobrego. Należy jednak pamiętać, że jak każdy produkt ma przeciwskazania. Cebula nie jest wskazana w diecie osób z chorą wątrobą, chorobą nerek, woreczka żółciowego czy niewydolnością serca.
Ciekawostką może być to, że aby zmniejszyć działanie drażniące cebuli (łzawienie oczu podczas obierania cebuli) można cebulę włożyć na godzinę przed krojeniem do lodówki lub kroić ją pod bieżącą wodą.
Specyficznego smaku, który pozostaje w ustach po zjedzeniu cebuli możemy pozbyć się dzięki późniejszemu spożyciu natki lub korzenia pietruszki, jabłka czy użyciu ziaren kawy.
Przepis na syrop z cebuli
Składniki: 2 czerwone cebule, 2 białe cebule, melasa
Wykonanie: Cebulę obieramy i kroimy w cienkie plasterki. Zalewamy melasą i ugniatamy ręką. Przekładamy do słoika i odstawiamy na dobę. Przyrządzony syrop pijemy raz dziennie.
