Dokumentacja w gospodarstwach rolnych
Od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej można zauważyć narastającą biurokrację w gospodarstwach rolnych. Coraz więcej kontroli zmusza rolników do prowadzenia dodatkowych dokumentów i sprawozdań. W niektórych gospodarstwach, zwłaszcza mniejszych, jest to szczególny problem, ponieważ nie wszyscy potrafią odpowiednio segregować i przechowywać urzędowe pisma.
Każdy rolnik, niezależnie od profilu działalności, musi mierzyć się z prowadzeniem dokumentacji i codzienną biurokracją. Dotyczy to zarówno obowiązkowych pism związanych z posiadaniem gospodarstwa, jak i dodatkowych wniosków o pomoc krajową i unijną.
Obowiązkowa dokumentacja w gospodarstwie
Podstawowe dokumenty, które powinien posiadać gospodarz według zasad wzajemnej zgodności, obejmują poniższe tematy.
1. Ochrona wód przed skutkami niewłaściwego stosowania nawozów zawierających azot:
a) plan nawożenia azotem lub obliczenia maksymalnych dawek azotu,
b) ewidencja zabiegów związanych z nawożeniem azotu,
c) umowa przekazywania nawozu naturalnego,
d) mapka z zaznaczoną pryzmą (obornikiem),
e) karta ewidencji komunalnych osadów ściekowych.
2. Bezpieczeństwo żywności i pasz:
a) przechowywanie i przewożenie odpadów i substancji niebezpiecznych (Baza Danych Odpadowych gospodarstwa powyżej 75 hektarów),
b) rejestr zastosowania środków ochrony roślin oraz produktów biobójczych,
c) rejestr stosowania nasion zmodyfikowanych genetycznie,
d) ewidencja zakupu produktów roślinnych przeznaczonych do produkcji żywności.
3. Bezpieczeństwo i higiena produktów pochodzenia zwierzęcego:
a) księga leczenia zwierząt przechowywana przez 5 lat od ostatniego wpisu,
b) księga rejestracji świń – wersja papierowa lub elektroniczna,
c) księga rejestracji bydła – wersja papierowa lub elektroniczna,
d) księga rejestracji owiec i kóz –wersja papierowa lub elektroniczna.
4. Przestrzeganie zasad właściwego stosowania środków ochrony roślin:
a) ewidencja zabiegów wykonywanych środków ochrony roślin,
b) aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkoleniu w zakresie stosowania środków ochrony roślin,
c) zaświadczenie o spranym opryskiwaczu.
Istnieje również obowiązek dodatkowej dokumentacji, która dotyczy gospodarstw posiadających trzodę chlewną. Są to:
a) plan bezpieczeństwa biologicznego w gospodarstwie (w zależności od strefy),
b) spis świń w gospodarstwie (według grup technologicznych),
c) rejestr deratyzacji,
d) dokumentacja czyszczenia i dezynfekcji,
e) rejestr osób wchodzących do pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie,
f) rejestr środków transportu do przewozu świń, paszy lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego wjeżdżających na teren gospodarstwa,
g) przegląd zabezpieczeń budynków przed dostępem zwierząt wolno żyjących oraz domowych.
Brak dokumentacji skutkuje karami finansowymi nakładanymi przez różne instytucje. Należą do nich: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, organy ochrony środowiska, Wody Polskie, Powiatowy Lekarz Weterynarii, Inspektor Sanitarny, Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspektor Nadzoru Budowlanego, a także sąd, policja i prokurator.
Prowadzenie współczesnego gospodarstwa wiąże się z szeregiem obowiązków. Poza codzienną pracą fizyczną, rolnik musi znaleźć czas na kwestie biurokratyczne i uporządkowanie dokumentów.
W dzisiejszych czasach gospodarstwo rolne to przedsiębiorstwo, więc wszystkie starania o dotacje lub rozliczenia z Urzędem Skarbowym powodują narastanie sterty papierów. Warto jednak być skrupulatnym i dbać o porządek w dokumentach, ponieważ służą one lepszej organizacji pracy i są niezbędne w przypadku kontroli lub pisaniu wniosków do różnych instytucji.
Magdalena Szczepaniak
zdjęcia: Magdalena Szczepaniak
